نشریۀ اینترنتی نهضت مقاومت ملی ایران

N A M I R

صفحه نخست ◄

۶ ژانویه ۲۰۱۳

روزشمار دولت بختیار

شنبه چهاردهم بهمن ١٣۵٧

سعید بشیرتاش

روزشمار یك انقلاب، كارى است كه چهار سال پیش [۲۰۰۹] به صورت مشترك با ابراهیم نبوى انجام دادم. روال كار این بود كه دوره هایى از این مجموعه را ابراهیم نبوى انجام مى داد و دوره هایى را نیز من. یكى از دوره هایى را كه من نوشتم، از ١۶ دى تا ٢٢ بهمن و مقارن با دوران نخست وزیرى شاپور بختیار است. در اینجا مى توانید این روزشمار را بخوانید.

بختیار: «جمهوری اسلامی خمینی پشت آدم را به لرزه درمی آورد»

شاپور بختیار نخست وزیر در مصاحبه ای با روزنامه «لومتن»چاپ پاریس، در باره جمهوری اسلامی، آیت الله خمینی و جنگ داخلی سخن گفت. وی گفت که هیچ کس نمی داند جمهوری اسلامی آیت الله خمینی چیست و اگر کسی برای فهمیدن این موضوع به متون کهن مراجعه کند پشتش به لرزه در می آید. بختیار در مورد آیت الله خمینی گفت که » خمینی نه تعدد گروه های سیاسی را می پذیرد نه دموکراسی را. می خواهد روحانیت قانون الهی را اجرا کند. همه چیز اینجا شروع می شود و اینجا تمام می شود.» بختیار افزود که اجازه برقراری یک حکومت اسلامی در ایران را نخواهد داد ولی حاضر است که آیت الله یک واتیکان کوچک در قم ایجاد کند.

بختیار در این مصاحبه گفت که » سیاست های کلی آیت الله خمینی بی معنی است، زیرا به نظر وی هر چه در ٢۵ سال گذشته انجام شده است بی معنی است، از جمله ملی شدن نفت. من به خود گفتم که ٢۵ سال گذشته زشت، دیکتاتوری و فاسد بوده است، ولی گذر از یک دیکتاتوری به دیکتاتوری ای پر ابهام… نه.» روزنامه اطلاعات این بخش از سخنان نخست وزیر کشور را سانسور کرد و روزنامه کیهان با درج این سخنان، پس از دیکتاتوری پر ابهام، چند نقطه چین گذاشت که ما نیز عین مطالب کیهان را می آوریم:

شاپور بختیار در مورد تقاضای آیت الله خمینی برای استعفای وی گفت که درخواست آیت الله خمینی را برای استعفا نخواهد پذیرفت . اما همچنین افزود: » باب مذاکره باز خواهد ماند و من برای مذاکره با مخالفان آماده ام، اما از اصول عدول نخواهم کرد.» از بختیار سوال شد که اگر آیت الله خمینی دولت موقت اعلام کند چه خواهد کرد؟ وی پاسخ داد: » اگر او می خواهد در قم دولتی ایجاد کند، اجازه خواهم داد. دیدنی خواهد بود، ما هم واتیکان کوچکی خواهیم داشت. اما جدی من حاضر نیستم بگذارم او دولتی واقعی تشکیل دهد و او این را می داند.»

نخست وزیر در باره سیاست های کلی آیت الله خمینی گفت: » بی معنی است. زیرا به نظر وی هر چه در ٢۵ سال گذشته انجام شده است بی معنی است، از جمله ملی شدن نفت. من به خود گفتم که ٢۵ سال گذشته زشت، دیکتاتوری و فاسد بوده است ولی گذر از یک دیکتاتوری به دیکتاتوری ای پر ابهام، نه.» بختیار افزود: » هر چه خمینی می خواهد من هم می خواهم. آزادی زندانیان سیاسی و خروج شاه بدون وقوع حادثه ای. مهم کارهایی است که من کرده ام. همچنین محاکمه مسئولان که در شرف شروع است و آزادی مطبوعات… او دیگر چه می خواهد؟»

نخست وزیر ایران اضافه کرد: » هیچ کس نمی داند جمهوری اسلامی وی چیست و اگر کسی به متون گذشته مراجعه کند پشتش به لرزه در می آید. او نه تعدد گروه های سیاسی را می پذیرد نه دموکراسی را. می خواهد روحانیت قانون الهی را اجرا کند؛ همه چیز اینجا شروع می شود و اینجا تمام می شود.»

شاپور بختیار درباره بروز جنگ داخلی در کشور گفت: » اگر روحانیون بخواهند دست به تظاهرات بزنند می توانند همه روزه اینکار را انجام دهند. من به ارتش دستور داده ام که از تیراندازی خودداری کند. اما اگر با کوکتل مولوتف و اسلحه به تظاهرات بپردازند به سوی آنها تیراندازی خواهد شد و مسئولیت آن متوجه آیت الله خمینی خواهد بود. من دستور خواهم داد آنهایی را که به جنگ داخلی و برگرفتن اسلحه دعوت می کنند دستگیر کنند و در صورت لزوم به دست جوخه آتش بسپارند.»

بختیار: کوکتل مولوتف را با کوکتل مولوتف پاسخ می دهم

روزنامه اطلاعات پانزدهم بهمن نوشت: » دکتر شاپور بختیار نخست وزیر، در طی ملاقاتی که با ١۵٣ تن از نماینگان مجلس داشت، اعلام کرد که دولت مدارکی در دست دارد که نشان می دهد مقادیر زیادی اسلحه بین عناصر کمونیستی توزیع شده است.» نخست وزیر اضافه کرد: » دولت این عناصر را کاملا تحت مراقبت دارد و به نیروهای انتظامی دستور داده شده است که در اولین نشانه شورش با تمام قوا آنان را سرکوب نمایند.»

دکتر بختیار همچنین یادآور شد هر اقدامی برای تغییر قانون اساسی، باید از طریق مجلس موسسان صورت گیرد و کار تشکیل آن نیز با مجلس است. این روزنامه همچنین از قول آسوشیتد پرس نوشت: » بختیار تاکید کرد که کوکتل مولوتف را با کوکتل مولوتف پاسخ خواهد داد.» روزنامه اطلاعات افزود: » اظهارات بختیار به آسوشیتد پرس در تهران یک روز پس از آنکه آیت الله خمینی اخطار کرد که اگر دولت منصوب شاه ـ بختیار کنار نرود جهاد اعلام خواهد کرد، به عمل آمد. بختیار گفت که دژ قانون اساسی را تا آخرین نفس حفظ خواهد کرد.

آیت الله خمینی: دولت غاصب بختیار کاری نکند که ما اعلام جهاد کنیم

امروز ساعت نه صبح آیت الله خمینی نخستین کنفرانس مطبوعاتی خود را در ایران برگزار کرد. در این مصاحبه که در سالن مدرسه علوی شماره ٢ برگزار شد، حدود ٣٠٠ خبرنگار ایرانی و خارجی شرکت داشتند. در دو طرف آیت الله خمینی آقایان قطب زاده و یزدی برای ترجمه سوالات به انگلیسی و فرانسه نشستند. آیت الله خمینی در ابتدا با خواندن متنی بار دیگر دولت بختیار را غیر قانونی خواند و گفت: » من اعلام می کنم که دولت فعلی غاصب است و غیر قانونی است و اگر زیادتر از این لجاجت کند، مسئول خواهد بود.»

آیت الله سپس به سوالهای خبرنگاران پاسخ داد. وی در پاسخ به سوالی در مورد اعلام جهاد گفت: » در موقعی که دیگر نتوانیم راه حل مسالمت آمیز پیدا کنیم و من باید نصیحت کنم که دولت غاصب کاری نکند که ما مجبور بشویم مردم را به جهاد دعوت کنیم. » وی افزود: » اگر چنانچه بختیار به پشتیبانی انگلیس و آمریکا که دارد با ملت و حتا ارتش مخالفت می کند، مثل اربابش برای سرکوبی ملت از اسراییل نیرو بیاورد، بنابراین ما هم تکلیف او را خواهیم فهمید و تکلیف او را روشن خواهیم کرد.»

از آیت الله سوال شد: آیا تا به حال تماسی با رهبران ارتش داشته اید؟ اگر نداشته اید در آینده تماس می گیرید؟ آیت الله پاسخ داد:» تماس فی الجمله بوده است، اگر مقتضی بدانیم باز هم تماس حاصل می کنیم.» وی افزود: » ارتش باید از دولت غاصب کنار برود تا مردم تکلیفشان را با او معین کنند.» آیت الله در این مصاحبه در مورد اقلیت های مذهبی گفت: » در جمهوری اسلامی حقوق همه اقلیت ها رعایت خواهد شد. ما برای اقلیت های مذهبی احترام قایلیم. ما متاسفیم که شاه و دولت های او با اقلیت ها بدرفتاری کرده اند.»

وی در مورد آزادی رادیو تلویزیون و مطبوعات گفت: » نظر من راجع به رادیو و تلویزیون و مطبوعات این است که در خدمت ملت باشند. دولت ها حق هیچ نظارت ندارند. تا کنون دولت ایران و شاه سابق بر خلاف قوائد بین المللی رفتار می کردند.» در این مصاحبه علیرضا نوری زاده از آیت الله پرسید » در حکومت عدل اسلامی آزادی مطبوعات تا چه حد است؟» آیت الله خمینی پاسخ می دهد: » اسلام دین آزادی و آزادگی است و بدیهی است مطبوعات اسلامی نیز مطبوعات آزادی خواهند بود. سعی کنید انقلاب ما یک انقلاب اسلامی است، روزنامه شما نیز آیینه ای باشد که این انقلاب را بازگو کند. بنا براین تمام تلاش شما متوجه تنویر افکار ملت از راه بیان کردن واقعیات اسلام و انقلاب ایران است.»(١)

شهردار تهران استعفای خود را تسلیم آیت الله خمینی کرد

به نوشته روزنامه اطلاعات جواد شهرستانی شهردار تهران پس از آنکه امام خمینی مصاحبه خود رابا خبرنگاران به پایان رساند، به اتاقی که امام خمینی در آن بود وارد شد و پس از بوسیدن دست امام خمینی از امام اجازه خواست تا استعفای خود را به ایشان تسلیم کند. شهردار تهران در این دیار گفت: » بنا به درخواست اکثریت مردم ایران و تصمیم قاطع ملت، شما رهبر انقلابی هستید که به برکت اسلام به پیروزی خواهد رسید و از آنجا که دولت فعلی غیر قانونی است من از سمت خود به عنوان شهردار استعفا می دهم.» وی افزود: » اگر امام ضروری بداند به عنوان شهردار امام خمینی و نه شهردار دولت به سر کار خود باز خواهم گشت.» امام خمینی گفتند که این مسئله به متن استعفا نامه اضافه شود و به شهردار گفتند که تصمیم مقتضی را به اطلاع او خواهند رساند. دیدار آنها با این سخنان آیت الله به پایان رسید.

پیشنهاد نخست وزیری به بازرگان

به نوشته کتاب » هفت هزار روز تاریخ انقلاب» جلسه شورای انقلاب امروز با حضور آیت الله خمینی برگزار و در طی آن به پیشنهاد اعضاء و موافقت آیت الله خمینی، مهندس بازرگان برای نخست وزیری دولت موقت پیشنهاد شد، ولی بازرگان برای دادن جواب، از آنها تقاضای وقت کرد. بازرگان در باره انتخابش به نخست وزیری نوشت:» در پی تشکیل جلسه شورای انقلاب در روز ١٤ بهمن ۵٧، آقای خمینی ما را خطاب قرار داده پرسیدند برای نخست وزیری چه کسی را تعیین کنیم؟ … نمی دانم آقای مطهری بود یا یکی دیگر از روحانیون شورای انقلاب که مرا پیشنهاد کرد. در هر حال نظر عموم روی من رفت و اگر کسی موافقت نداشت، حرفی نزد. آیت الله خمینی تبسم و اظهار خوشوقتی کرده، گفتند به این ترتیب خیالم از دو طرف راحت شد. ظاهرا منظور ایشان از دو طرف، ملیون و روحانیون بود.»

روزنامه اطلاعات پانزدهم بهمن نیز زیر تیتری با عنوان «جلسه مهم دیشب در حضور امام» نوشت: بر اساس آنچه در محل سکونت امام شایع بود، مهندس بازرگان سمت نخست وزیری را در دولت موقت انقلابی عهده دار خواهد بود و جلسه دیشب که پشت درهای بسته و به مدت دو ساعت ادامه داشت، در واقع برای تعیین زمان قطعی اعلام این حکومت از سوی امام خمینی است. پس از بازگشت امام خمینی از پاریس، مهندس بازرگان از جمله کسانی بود که چندین ملاقات با امام داشت و همگی دور از چشم خبرنگاران صورت گرفت.

این روزنامه اضافه کرد: » در تماسی که با مهندس بازرگان داشتیم، رهبر نهضت آزادی اظهار امیدواری کرد که مشکلات از طریق مذاکرات حل شود و به مراحل خطرناک نکشد. رهبر نهضت آزادی ضمن اشاره به سخنان دیروز آیت الله خمینی بار دیگر تصریح کرد که به امکان به نتیجه رسیدن راه های مسالمت آمیز امیدوار است.» وی چندی پیش در همین روزنامه شاپور بختیار را یک مبارز آزادیخواه، ملی و وطن پرست خوانده بود.

شاه: من از جوانی یک فرد مذهبی بودم

روزنامه اطلاعات امروز در صفحه دوم بخش کوچکی از مصاحبه شاه با روزنامه فیگارو که امروز منتشر شد به چاپ رساند. این نخستین مصاحبه شاه پس از خروجش از کشور است که در این روزنامه منتشر شده است. شاه ایران گفت: » در تهران یک شورای سلطنت که به موجب قانون اساسی تشکیل شده و یک ارتش وجود دارد که مراقب حفظ نظم است. بیش از این چه چیز می توانم انتظار داشته باشم؟» شاه ضمن بحث پیرامون مذهب خاطرنشان کرده است: » من عمیقا پایبند مذهب هستم و از جوانی یک فرد مذهبی بوده ام.»

شاه درپاسخ انتقاد کسانی که او را متهم می کنند که به مذهب علاقه زیادی ندارد، تصریح کرده است که همه اینها دروغ است. آنها بخاطر اینکه من سازمانها و نهادهای یک ملت را دگرگون ساخته ام مرا سرزنش می کنند. هنوز هم ماجراجویان و کسانی که آرزوی دورانهای گذشته مالکیت بزرگ، اسارت زنان، بیسوادی قشرها و … را دارند وجود دارند. شاه اضافه کرده است که در میان رهبران مذهبی نیز مانند ملت یک اکثریت خاموش وجود دارد که خواهان او هستند. شاه سپس اظهار داشته است: » پدرم می خواست یک جمهوری مدرن در ایران به وجود بیاورد، ولی ملاها مخالفت کردند و از او خواستند که خود را شاه اعلام کند.»

بهشتی پور: قطع برنامه تلویزیون توطئه عمال استبداد بود

مهدی بهشتی پور، یکی از روزنامه نگارانی که هفته گذشته به مدت دو روز توسط دولت بختیار دستگیر و آزاد شد، درمورد قطع برنامه های تلویزیون در هنگام ورود آیت الله خمینی نوشت: » توطئه اخلال عمال استبداد در بزرگترین مرکز وسایل ارتباط جمعی ایران (رادیو و تلویزیون) با خشم و نفرت ملت ایران روبرو شد.» وی در این مقاله که در روزنامه اطلاعات چهاردهم بهمن منتشر شد، چنین گفت: » قطع پخش مراسم ورود آیت الله عظمی خمینی از رادیو و تلویزیون مردم ایران بخصوص شهرستانی ها را بشدت عصبانی کرد و در چندین شهر مردم به حال اعتراض به خیابانها ریختند و در طول راهپیمایی های خود گروه زیادی از آنها تلویزیون های خود را خرد کردند.

در باره قطع پخش مستقیم برنامه ورود امام خمینی به وطن گروهی از کارکنان تلویزیون به خبرنگاران گفتند، ما در ابتدای برنامه آرم تلویزیون را به این شکل پخش کردیم که بدست دو شیر بجای سرنیزه دو شاخه گل دادیم و بجای سرود شاهنشاهی سرود ملی ایران یعنی سرود «ای ایران؛ ای مرز پر گهر» را پخش کردیم ولی بلافاصله نظامیان به استودیو آمدند و به این کار ملی ما اعتراض کردند و به زور ما را از استودیو بیرون راندند. نظامیان در مقابل اعتراض می گفتند باید سرود شاهنشاهی و تصویر شاه را پخش کنید، و این تمامی ماجرا بود. در حالی که بلافاصله دولت و مقام های مسئول قضیه را شکل دیگری جلوه دادند و بخصوص مدیرعامل این موسسه، این کار خلاف و ارتجاعی را به «علل فنی» و اخلال گروهی از کارکنان اعتصابی چپگرای آن سازمان مربوط ساخت.

١- برگرفته از اطلاعات و كيهان ١٤ بهمن ١٣۵٧

منبع: سرزمین من

یادداشت های دکتر سعید بشیرتاش

◄ روزشمار دولت بختیار – یکشنبه پانزدهم بهمن ماه ۱۳۵۷

◄ روزشمار دولت بختیار – جمعه سیزدهم بهمن ماه ۱۳۵۷

_______________________________________________________________

مقالات منتشر شده الزاما نقطه نظر، بيانگر سياست و اهداف نشریۀ اینترنتی نهضت مقاومت ملی ایران نميباشند.

حق ويرايش اخبار و مقالات ارسالی برای هیئت تحریریۀ نشریه محفوظ است.

صفحه نخست ◄