نشریۀ اینترنتی نهضت مقاومت ملی ایران

N A M I R

صفحه نخست ◄

۶ ژانویه ۲۰۱۳

روزشمار دولت بختیار

دوشنبه شانزدهم بهمن ١٣۵٧

سعید بشیرتاش

روزشمار یك انقلاب، كارى است كه چهار سال پیش [۲۰۰۹] به صورت مشترك با ابراهیم نبوى انجام دادم. روال كار این بود كه دوره هایى از این مجموعه را ابراهیم نبوى انجام مى داد و دوره هایى را نیز من. یكى از دوره هایى را كه من نوشتم، از ١۶ دى تا ٢٢ بهمن و مقارن با دوران نخست وزیرى شاپور بختیار است. در اینجا مى توانید این روزشمار را بخوانید.

آیت الله خمینی برای بازرگان فرمان نخست وزیری صادر کرد

حکم نخست وزیری بازرگانآیت الله خمینی، مهندس بازرگان را به عنوان نخست وزیر دولت موقت اعلام کرد. وی در یک کنفرانس مطبوعاتی که در ساعت پنج و نیم بعد از ظهر در سالن دبیرستان علوی و با حضور حدود چهارصد خبرنگار و فیلمبردار برگزار شد و در حالیکه مهندس بازرگان و هاشمی رفسنجانی در دو طرف وی بودند تشکیل دولت جدید را اعلام کرد. این کنفرانس مطبوعاتی از رادیو و تلویزیون ملی ایران نیز پخش شد. فرمان نخست وزیری که به انشای اولیه آیت الله مطهری و تصویب شورای انقلاب بود و تاریخ ١۵ بهمن را داشت توسط هاشمی رفسنجانی که ایرانیان برای اولین بار با چهره و صدای وی آشنا می گردیدند خوانده شد. در این فرمان آمده است:

» بسم الله الرحمن الرحیم ـ جناب آقای مهندس بازرگان، بنا به پیشنهاد شورای انقلاب بر حسب حق شرعی قانونی ناشی از آراء اکثریت قریب به اتفاق ملت ایران که طی اجتماعات عظیم و تظاهرات وسیع و متعدد در سراسر ایران نسبت به رهبری جنبش ایراز شده است، و به موجب اعتمادی که به ایمان راسخ شما به مکتب مقدس اسلام و اطلاعی که از سوابقتان در مبارزات اسلامی و ملی دارم، جنابعالی را بدون در نظر گرفتن روابط حزبی و بستگی به گروهی خاص مامور تشکیل دولت موقت می نمایم، تا ترتیب اداره امور مملکت و خصوصا انجام رفراندوم و رجوع به آرای عمومی ملت در باره تغییر نظام سیاسی کشور به جمهوری اسلامی و تشکیل مجلس موسسان از منتخبین مردم جهت تصویب قانون اساسی نظام جدید و انتخاب مجلس نمایندگان ملت بر طبق قانون اساسی جدید را بدهید…..»

پخش ویدیو

حکم نخست وزیری بازرگان توسط هاشمی رفسنجانی خوانده می شود.

آیت الله خمینی: به واسطه ولایتی که از شارع مقدس دارم دولت بازرگان واجب الاتباع است

پیش از خواندن فرمان نخست وزیری، آیت الله خمینی در سخنانی که توسط دکتر یزدی و دکتر توسلی به انگلیسی و فرانسه ترجمه می شد، به نوشته » صحیفه نور» گفت: «… همه مردم یک دل و یک جهت جمهوری اسلامی را می خواهند. ملت ما مسلم است، علاقمند به اسلام است، عدل اسلامی را دیده است. تاریخ ما از حکومتهایی که در صدر اسلام بوده خبر به ما داده که وضع حکومتها چه بوده است. حضرت امیرالمومنین علی بن ابیطالب که حاکم ممالک بزرگ از عربستان تا مصر و عراق و ایران و سوریه و سایر جاها بوده است و قاضی که خودش برای قضا قرار داده بود، وقتی یک نفر یهودی ازامام به او شکایت کرد قاضی حضرت علی علیه السلام را خواست و با یهودی در عرض هم نشستند و دادخواهی شد و قاضی حکم بر خلاف حضرت علی داد. ما آرزوی یک همچنین حکومتی را داریم . یک حکومت عادل می خواهیم. حکومتی که نسبت به افراد علاقمند باشد و عقیده اش این باشد که باید من نان خشک بخورم، مبادا یک نفر در مملکت من زندگیش پست باشد، گرسنگی بخورد. ما چنین حکومت عدلی می خواهیم ایجاد کنیم …»

وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: » از اول که رضا خان کودتا کرد تا وقتی که مجلس موسسان را تاسیس کرد و آنها رای دادند آن رای باطل بوده و آن مجلس مجلس ملی نبوده است . رژیم سلطنتی پهلوی رژیم متکی به سرنیزه بوده و رژیم قانونی نبوده است … الآن نه دولت قانونی است، نه این مجلس و نه آن مجلس و لهذا چون مجلس را غیر قانونی می دانیم و دولت را غیر قانونی می دانیم و اوضاع کشور را آشفته می بینیم، برای اینکه خاتمه بدهیم به این وضع هر چه زودتر، به اتکای آرای عمومی که با ماست و ما به احتساب آرای عمومی و شما می بینید که آرای عمومی با ماست که ما را به عنوان وکالت یا به عنوان رهبری قبول دارند، یک دولتی را معرفی می کنیم، رییس دولتی را معرفی می کنیم موقتا دولتی تشکیل بدهد که هم به این آشفتگی ها خاتمه بدهد و هم این مسئله کنونی که مجلس موسسان است را بدهد و مقدمات آن را درست بکند و مجلس موسسان تشکیل بشود و انتخابات مجلس هم انجام بشود و آنها دولت قانونی را انتخاب کنند و مجلس موسسان که تشکیل شد، جمهوری اسلامی را به رفراندوم بگذارد

….لهذا دولت موقت را تعیین کردیم و چون جناب آقای مهندس بازرگان را سال های طولانی است از نزدیک می شناسم و مردی است فاضل، متدین، از لحاظ دیانت و امین به ملت و ملی و بدون گرایش به چیزی که خلاف مقررات شرعی است، من ایشان را معرفی می کنم که ایشان رییس دولت باشند، و ایشان وزرای خود را تعیین کنند و به ما معرفی کنند تا شورای انقلاب ما که پیشنهادش و نظرش این بوده که ایشان رییس دولت باشد وزرایشان را بررسی می کنند و انشاءالله مسایل به طور سهل و به نحو خوبی انجام بگیرد.

مخالفت با دولت بازرگان کفر است

وی افزود: و من باید یک توضیح دیگری هم بدهم و آن این که من که ایشان را حاکم کرده ام یک نفر آدمی هستم که به واسطه ولایتی که از طرف شارع مقدس دارم این را قرار داده ام. ایشان واجب الاتباع است. ملت باید از او اتباع کند. یک حکومت عادی نیست، یک حکومت شرعی است. باید از او اتباع کند. مخالفت با این حکومت مخالفت با شرع است. قیام علیه حکومت شرع جزایش در قانون ما هست. در اجماع هست و در شرع ما هست و جزایش بسیار زیاد است. من تنبه می دهم که کسانی که تخیل این امر را بکنند که کارشکنی بکنند یا خدای نخواسته قیام بر ضد این حکومت بکنند من اعلام می کنم که جزای آنها بسیار سخت است. در فقه اسلام قیام بر ضد حکومت الهی قیام بر ضد خدا، کفر است و من تنبه می دهم به آنها که سر عقل بیایند…و از خدای تبارک و تعالی می خواهم که توفیق بدهد به آقای مهندس بازرگان که این ماموریت را به وجه احسن انجام دهد…»

آیت الله خمینی در حالی گفت مخالفت با دولت بازرگان کفر است که چند سال بعد انتخاب وی به عنوان نخست وزیری را اشتباه خواند.

مردم درباره دولت شرعى و اسلامى بازرگان اظهار نظر کنند

پس ازسخنرانی آیت الله خمینی و قرائت حکم نخست وزیری توسط هاشمی رفسنجانی، مهندس بازرگان سخنان کوتاهی در تشکر از اعتماد آیت الله بیان داشت. پس از سخنان مهندس بازرگان، آیت الله خمینی بار دیگر سخنانی به این شرح بیان داشت: » ..بعد از تشکر از ملت ایران که در این مدت طولانی رنج و زحمت بردند و با دادن خون خودشان برای اسلام خدمت نمودند، مطالبی هست که باید به عرض ملت برسانم، و آن این است که نظر خودشان را در باره دولت مهندس بازرگان که دولت شرع و اسلامی است اعلام کنند. هم به وسیله مطبوعات و هم توسط تظاهرات آرام در شهر ها و در دهات و هر جا که مسلمان هست نظر خودشان را راجع به دولت اسلامی آقای بازرگان اظهار کنند….»

اگر ارتش اطاعت نکند بر اساس قوانين جزايى اسلام مجازات می کنیم

پس از پایان سخنان مجدد آیت الله خمینی، دکتر ابراهیم یزدی خطاب به خبرنگاران گفت که می توانند سه سوال از آیت الله خمینی بکنند. آیت الله به هر سه سوال پاسخ هایی کوتاه ولی کامل داد. آیت الله خمینی در پاسخ سوالی در مورد احتمال عدم پذیرش این فرمان توسط ارتش گفت: » ارتش تمرد نخواهد کرد واگر چنانچه بکند اولا از طرف خدا مجازات خواهد شد و ثانیا در مواقع مقتضی جزایی را که قانون اسلام تعیین کرده است اجرا می کنیم و از حالا هم اگر خدای نخواسته اطاعت نکردند اعلام می کنیم.»

یک خبرنگار خارجی پرسید، با توجه به تماس نزدیک مهندس بازرگان با شما و همچنین با آقای بختیار، آیا آقای بختیار چه موضعی در برابر این اعلام شما خواهد داشت و یا دارند و همچنین ارتش چه عکس العملی در برابر این امر خواهد داشت یا دارد؟ آیت الله پاسخ داد: » اگر هر دو عاقل باشند (ارتش و بختیار) و علاقه ای به مملکت داشته باشند، عکس العمل آنها باید مثبت باشد و اگر خائن باشند و بخواهند به مملکت خیانت کنند، این امرش با خداست.»

آیت الله خمینی در پاسخ یکی دیگر از خبرنگاران که پرسیده بود آیا به نظر شما قانون اساسی ١٩٠٦ قانونی است و می تواند چارچوبی برای دوره انتقالی باشد گفت: » قانون اساسی جز در مواردی که در باره سلطنت است فعلا بر قرار و به قوت خود باقی است تا زمانی که جمهوری اسلامی قوانین تازه ای وضع کند.»

بازرگان: جمهوری اسلامی حکومت بسیار عالی و خوبی است

پس از پایان مصاحبه آیت الله خمینی با خبرنگاران، مهندس بازرگان به سوالات خبرنگاران پاسخ داد. وی در پاسخ به یک خبرنگار خارجی که پرسید جمهوری اسلامی چه جور حکومتی است؟ گفت: » حکومت بسیار عالی و خوبی است. توضیح آن طولانی است و در مصاحبه ده روز پیش خود به این سوال پاسخ داده ام و مقاله ها و کتابهایی در این مورد نوشته شده و باز هم نوشته خواهد شد.»

خبرنگاری پرسید: » در مورد بختیار و ارتش و مذاکراتی که از آن نام برده می شود، وضع در چه مرحله ای است؟» بازرگان گفت: » اجازه بدهید این موضوع را فعلا برای خودم نگه دارم و جوابی ندهم.» در پاسخ به این سوال که کابینه شما یک کابینه سایه خواهد بود یا عملا کابینه ای است که کار خواه کرد، بازرگان گفت: » البته یک سایه نخواهد بود و همچنین خیالی هم نخواهد بود، بلکه کابینه ای است جدی و از فردا کارهای جاری مملکت را در دست خواهد گرفت.»

آخرین سوالی که مطرح شد این بود که » با توجه به سخنان آیت الله خمینی که گفتند اگر کسی از این دولت اطاعت نکند عقوبت داده می شود، آیا نوعی دیکتاتوری جایگزین نشده؟ مردم آزادند هر گونه بخواهند فکر کنند. شاید کسی متمایل به این دولت نباشد؟» به جای بازرگان رفسنجانی به این پرسش پاسخ داد. وی با اشاره به آزادمنشی در اسلام گفت که » نظر امام در مورد پذیرفتن یا نپذیرفتن توسط افراد نیست، بلکه خرابکاری کردن توسط هیات غیر قانونی حاکمه و ارتش است. اعلامیه های امام را دیده اید که مکرر فرموده اند که همه مردم در اظهار عقیده و انتقاد نسبت به دولت و رژیم جمهوری اسلامی آزادند و هیچگونه دیکتاتوری و فشاری در مورد مخالفین نخواهد بود.»

فرمانداری نظامی حکم دستگیری حاج سید جوادی را صادر کرد

در پی حملات بی سابقه و بسیار شدید روزنامه های کشور علیه ارتش، ستاد بزرگ ارتشتاران با صدور اطلاعیه ای اعلام کرد، کسانی را که روحیه ارتش را تضعیف کنند تعقیب می کنیم. متن این اطلاعیه که در روزنامه اطلاعات آمده، به شرح زیر است: » اخیرا مشاهده می گردد که اشخاصی غیر صالح و غیر مسئول و بعضا مغرض در جهت تحریک و تضعیف روحیه پرسنل نیروهای مسلح شاهنشاهی، اخبار و مقالاتی در روزنامه ها درج می نمایند. ستاد بزرگ ارتشتاران صریحا به اطلاع عموم می رساند که هر کس در مقام تهدید یا تضعیف روحیه پرسنل نیروهای مسلح شاهنشاهی اهانت نماید برابر مقررات قانون دادرسی و کیفری ارتش تحت تعقیب قانونی قرار خواهد گرفت. ستاد بزرگ ارتشتاران»

در پی این اطلاعیه، فرمانداری نظامی تهران با صدور اعلامیه شماره ٣٧ خود اعلام کرد که علی اصغر حاج سید جوادی بازداشت شد. متن این اطلاعیه به شرح زیر است: » نظر به اینکه آقای علی اصغر حاج سید جوادی مقاله تحریک آمیز و بر خلاف واقع و موهن علیه ارتش شاهنشاهی در روزنامه اطلاعات مورخ ١۵/١١/۵٧ درج نموده بودند، لذا مطابق ماده ۵ قانون فرمانداری نظامی بازداشت و دستور داده شد که پرونده مقدماتی وی را برابر مقررات تنظیم و برای رسیدگی قانونی به مراجع ذیصلاح ارجاع نمایند. فرماندار نظامی تهران و حومه. سپهبد مهدی رحیمی»

این اطلاعیه پیش از آنکه حاج سید جوادی دستگیر شود از رادیو خوانده شد. حاج سید جوادی که خبر بازداشت خود را از رادیو ایران شنید از خانه خارج شد و پنهان گشت.

علی اصغر حاج سید جوادی که از ابتدای انقلاب با نوشتن نامه های سرگشاده اش تندترین برخوردها را با نخست وزیر و حکومت شاه کرده بود، در فاصله شش روز مانده به پیروزی انقلاب، فرصت داشت تا چند روزی زندان برود. وی که سالها سردبیر روزنامه کیهان بود، در دوران شاه به زندان نیافتاد. علی اصغر حاج سید جوادی تنها کمتر از سه سال پس از پیروزی انقلاب، به دلیل شرایط بحرانی کشور و احتمال خطر برای ایشان، کشور را مخفیانه ترک کرد.

جیمز بیل: آمریکا نباید اشتباه شاه را تکرار کند

روزنامه اطلاعات نوشت: » جیمز بیل استاد دانشگاه تگزاس و کارشناس مسایل ایران در مقاله ای در نیوزویک به دولت آمریکا اندرز داده است که با آیت الله خمینی کنار آید. جیمز بیل می نویسد که دولت آمریکا باید با آیت الله خمینی همکاری نزدیکی داشته باشد. به عقیده وی آمریکا نباید اشتباه فاحش شاه را که قدرت و نفوذ روحانیون شیعه را دست کم گرفت تکرار کند. تشیع از ۱۵۰۱ میلادی مذهب رسمی ایران شد و ایرانیان به خاطر این مذهب قرن ها با عثمانیان در غرب و ازبک ها در شمال شرقی جنگیدند.»

پروفسور بیل آیت الله خمینی را مجاهدی دانشمند که عالیترین مدارج تحصیلی سنتی را طی کرده و از محبوبیتی شگفت انگیز در جامعه ایران و شیعیان دیگر نقاط جهان برخوردار است توصیف کرد. وی افزود: » دولت آمریکا نباید کمترین تردیدی در وطن پرستی، دیانت، ایمان و تقوا و فضیلت امام خمینی به خود راه دهد. آیت الله خمینی در جستجوی هیچ مقام رسمی (دنیوی) برای خود نیست. او تنها تلاش و مجاهدت می کند تا وطن خویش را نجات دهد و از انحطاط رهایی بخشد و مردمی با تقوا به وجود آورد.» به نظر بیل، آیت الله خمینی بالاخره با آمریکا روابط سیاسی و اقتصادی حسنه خواهد داشت.

منبع: سرزمین من

یادداشت های دکتر سعید بشیرتاش

◄ روزشمار دولت بختیار – سه شنبه هفدهم بهمن ماه ۱۳۵۷

◄ روزشمار دولت بختیار – یکشنبه پانزدهم بهمن ١٣۵٧

_______________________________________________________________

مقالات منتشر شده الزاما نقطه نظر، بيانگر سياست و اهداف نشریۀ اینترنتی نهضت مقاومت ملی ایران نميباشند.

حق ويرايش اخبار و مقالات ارسالی برای هیئت تحریریۀ نشریه محفوظ است.

صفحه نخست ◄