خاطره‌ای بمناسبت سخنرانی سالانه مركز اسناد و پژوهش‌های ایرانی

درباره دكتر غلامحسین صدیقی

"آنچه اعراب و مغول‌ها جدا جدا كردند، اینان یكجا خواهند كرد"

● در یكی از جلسات درس بعد از مقدمات حضور و غیاب و طرح مبحث درس، یكی از دانشجویان كه گویا این روزها مقامی در سفارت ایران در پاریس دارد، - و آن روزها در بین دانشجویان روشنفكر، شخص عقب افتاده‌ای تلقی می‌شد- از ته كلاس با صدای بلند گفت؛ «استاد این روزها در كشور انقلابی آغاز شده است، شما چرا مثل دكتر شریعتی از انقلاب سخن نمی‌گوئید و فقط به جزوه‌های خودتان چسبیده‌اید؟» استاد كه انتظار چنین رفتاری را نداشت همچنانكه گوش می‌داد، آرایش دیگری گرفت و خطابه درس را رها كرد و گفت؛ «آقای مهدوی می‌توانید بگوئید آقای شریعتی و آن انقلابی كه شما می‌گوئید چه می‌گویند و چه می‌خواهند؟»◄

علی شاکری زند

نیرنگ در تاریخ:

* *

◄کودتا بود یا نبود

از زبان خودشان

به اسباب‌چینی هایشان بنگریم

بخش ج

● در پایان بخش ب دیدیم که پس از ۲۵ مرداد ژنرال مك كلار، رییس هیات مستشاران آمریکا در ایران، تصمیم گرفت شخصاً با فرماندهان نظامی تماس برقرار کند. گفتیم که او روز ۱۶ اوت به اصفهان رفت و از ژنرال م. دولو فرمانده پادگان آن شهر خواست دستور دهد نسخه هایی از فرمان عزل مصدق و انتصاب زاهدی به عنوان نخست وزیر جدید را میان افسران خود پخش کند و از این هم بالاتر از ژنرال دولو گستاخانه خواست ستونهایی از لشکر اصفهان را به تهران اعزام دارد تا از نیروهای کودتا در برابر نیروهای دولت مصدق که به نظر وی دیگر قانونی نبود حمایت نمایند... . دولو در جواب قاطعانه گفت او خود را در برابر نخست وزیر مصدق و ستاد ارتش مسئول می داند نه در برابر يك افسر آمریکایی. دیدیم که مک کلار با کمال گستاخی جلسه‌ی ملاقات را با ادای این جمله پایان داد: «من مصدق را با اردنگ از دفترش بیرون می اندازم.»◄

علی شاکری زند

برگهایی از زندگی سیاسی

دکتر شاپور بختیار

دفتر دوم

* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

◄بختیار یک شخص نیست؛ یک راه است؛ راه امروز و آینده‌ی ایران

بخش بیست وهفتم (ج)

● آیا با کوشش خستگی‌ناپذیری که نهضت آزادی در راه این مقصود انجام‌داده‌بود بهترین نتیجه را به‌دست‌نیاورده‌بود؟ همه‌ی اسناد موجود بر این دلالت دارد که جامعه‌ی سوسیالیست‌های خلیل ملکی نیز در این معامله پابه‌پای نهضت آزادی و، به عبارت درست تر دست‌دردست آن عمل‌کرده‌بود. در چنین وضعی نیروی اصلی جبهه ملی، یعنی جوانان آن، که اکٍثریت بزرگ آن جوانان غیر حزبی بودند، بدون یک رهبری یا مرکزیت، به حال خود رها شد. بجز شمار اندکی از آین جوانان که عضو یکی از احزاب جبهه ملی، بویژه حزب ایران، بودند بقیه بدنبال زندگی شخصی رفتندِ، و بخش بسیار معدودی نیز که نمی‌خواستند دست روی دست بگذارند، بصورت گروهک‌های کوچک به فعالیت ادامه دادند؛ فعالیتی که، در برخی موارد، در غیاب یک رهبری مجرب و دنیادیده، آنهم در سالهایی که مردم الجزایر به مبارزه‌ی مسلحانه برای استقلال برخاسته‌بودند و در کوبا یک گروه مسلح دیکتاتوری باتیستا را سرنگون کرده ‌بود، کار این جوانان ناشکیبا را به تندروی های زیانبخش و خطرناک مانند مبارزه ی مسلحانه کشانید.◄

رهی معیری

زنده باد آن کس که هست از جان هوادار وطن     هم وطن غمخوار او هم اوست غمخوار وطن

دکتری فهمیده باید دست در درمان زند       تا ز نو بهبود یابد حال بیمار وطن

هرکه دور از میهن خود در دیار غربت است     از برایش سرمه چشم است دیدار وطن

تا خس و خار خیانت را نسازی ریشه کن     کی مصفا می‌شود بهر تو گلزار وطن

پیکر مام وطن دانی چرا خم گشته است     زان که مشتی اجنبی‌خواه‌اند، سربار وطن

به که در فکر وطن باشیم و فکر کار او     پیش از آن کز دست‌ها بیرون رود کار وطن

    منبع : گنجور

علی شاکری زند

نیرنگ در تاریخ:

* *

◄کودتا بود یا نبود

از زبان خودشان

به اسباب‌چینی هایشان بنگریم

بخش ب

● «نقشه‌ی کودتای آمریکایی - انگلیسی که قرار بود اجرا شود دارای ۴ نکته اساسی به این شرح بود: یک مبارزه‌ی سیاسی و تبلیغاتی دامنه دار بهراه بیفتد که ضمن آن مصدق به عنوان چهره‌‌ی مرموز کمونیست نقابدار معرفی شود؛ اپوزیسیون نیز تشویق به ایجاد هرجومرج و آشوب گردد. شاه زیر فشار قرار گیرد که مصدق را برکنار کند و زاهدی را به جای وی منصوب نماید و بالاخره پشتیبانی افسران ارتش برای جانشینی زاهدی به جای مصدق جلب گردد. ویلبر و روزولت خوراک تبلیغاتی لازم علیه مصدق را، که به فارسی ترجمه شد و در اختیار سیا قرار گرفت، تهیه کردند؛ اوراق تبلیغاتی با بهره‌مندی از اولویت درجه‌ی اول از دسترسی آژانسهای مطبوعاتی دور نگاهداشته شد و بسرعت با هواپیما به تهران ارسال گردید.»◄

علی شاکری زند

برگهایی از زندگی سیاسی

دکتر شاپور بختیار

دفتر دوم

* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

◄بختیار یک شخص نیست؛ یک راه است؛ راه امروز و آینده‌ی ایران

بخش بیست وهفتم (ب)

روابط دکتر مصدق با شورای جبهه ملی منتخب کنگره

● اما دکتر مصدق در آنِ واحد دو منظور را دنبال می‌کرد؛ یکی این که تغییراتی که برای اساسنامه پیشنهاد‌کرده‌بود مورد قبول یاران دیرین او که در شورای‌عالی جبهه ملی تحت ریاست الهیار صالح بودند واقع‌شود؛ دوم آن که شاکیان، یعنی نهضت آزادی، جامعه‌ی سوسیالیست‌های نهضت ملی و دو حزب دیگر نیز خشنود‌گردند. نگونبختانه این دو منظور آشتی‌ناپذیر بود زیرا از یک طرف اعضای شورا چنان که دیدیم وخود به‌صراحت گفته‌بودند خود را برای دست‌بردن در اساسنامه‌ی مصوبِ کنگره صالح نمی‌دانستند؛ از طرف دیگر، حتی چنان که این عمل هم انجام‌می‌شد نهضت آزادی (و چه بسا برخی دیگر از آن احزاب) باز هم دست‌بردار نبودند و بسی بیشتر از آن را می‌خواستند، تا جایی که سرانجام جبهه ملی نقش راهنمای خود را از‌دست‌بدهد، به‌زائده‌ای از نهضت آزادی تبدیل‌گردد، و آنان در اجرای «رسالت» خود دستی کاملاً باز داشته‌باشند. اگر نتوان با ضرس قاطع چنین نیتی را به شخص مهندس بازرگان نسبت‌داد، جای تردید نیست که مانند همیشه پیروان او، که وی همواره سخت به جلب رضایت آنان پایبند بود، او را خواسته‌ناخواسته بدین سوی می‌کشاندند. ◄

علی شاکری زند

نیرنگ در تاریخ:

*

◄کودتا بود یا نبود

از زبان خودشان

به اسباب‌چینی هایشان بنگریم

بخش الف

● «بیش از دو سال بود که برای بریتانیا سرنگون کردن مصدق هدف شماره‌ی یک را تشکیل می‌داد اما برغم تمام فشارهای اقتصادی و سیاسی که برای رسیدن به این هدف بر ایران اعمال کردند نتوانسته بودند به آن دست یابند. عملیات پنهانی کریستوفر وودهاوس از سرویس اطلاعاتی بریتانیا (ام آی ۶) و رابین زیهنر از دانشگاه آکسفورد نیز که برای ایجاد عدم ثبات رژیم به تهران فرستاده بودند به جایی نرسید. گرچه قبل از بستن سفارت انگلیس این دو نفر توانسته بودند روابط خود با سه برادر رشیدیان را مجدداً برقرار کرده، همچنین چند عامل جدید اجیر کنند که در میان آنها از ارنست پرون مصاحب سویسی شاه و شاپور ریپورتر، يك تن از پارسیان هند که معلم انگلیسی ملکه ثریا بود، می توان نامبرد. همچنین جستجوی آنان برای یافتن شخصی که بتواند اپوزیسیون را علیه مصدق رهبری کند سرانجام به انتخاب ژنرال فضل الله زاهدى، يك افسر بازنشسته که سعی میکرد ائتلافی از نیروهای ضدمصدق به وجود آورد، منجر شده بود.◄

نمیر آنلاین: ما نوشته ی چرا کودتا بود؟ درباره ی کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ که قبلاً منتشر شده بود را جهت آشنایی هم میهنان با تاریخ و وقایع مهم آنروز کشورمان یکبار دیگر منتشر میکنیم.

روح‌الله رحیم‌پور

◄چرا کودتا بود؟

● جای تعجب است که عاملان و برنامه ‌ریزان این فرآیند سرنگونی در آن‌ سوی آب‌ ها، یعنی دولت ‌های آمریکا و بریتانیا با صراحت تمام چه در زبان مقامات رسمی و چه در آیینه اسناد رسمی منتشره، بر عزم، توافق، برنامه ریزی و اجرای کودتا بر علیه دولت محمـد مصدق اذعان دارند و ما در داخل کشور، پس از این ‌همه آسیب و خسارت بابت دخالت ‌های بیگانگان در طول تاریخ ، قلم عفو بر کرده ناشایست آنان می‌ کشیم و با استفاده از مبانی حقوقی داخلی به این نتیجه می‌ رسیم که این یک کودتا نبوده بلکه یک عزل و نصب قانونی بر حسب قوانین جاری کشور بوده است.◄

علی شاکری زند

برگهایی از زندگی سیاسی

دکتر شاپور بختیار

دفتر دوم

* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

◄بختیار یک شخص نیست؛ یک راه است؛ راه امروز و آینده‌ی ایران

بخش بیست وهفتم (الف)

سیر قضایا پس از کنگره

● ممکن است تصور‌شود که با رأی بالا قضیه خاتمه‌یافت و شورای منتخب کنگره که رهبران چهارگانه‌ی نهضت آزادی و بعضی از دانشجویان عضو آن نیز در کنگره به‌عضویت آن انتخاب‌شدند می‌توانست از آن پس با فراغ‌بال به‌انجام وظائفی که همان جمع بر عهده‌ی آن گذاشته‌بود بپردازد. اما نه تنها نهضت آزادی به آنچه کنگره انجام آن را تصویب‌کرده بود، مانند گذشته، عمل‌نکرد، بلکه از آن پس جریان دسته‌بندی‌ها و تحریکات علیه رهبری جبهه ملی از طرف نهضت آزادی و بعضی از احزاب عضو جبهه ملی شدت‌گرفت. یکی از این نوع تحریکات شدت‌گرفتن نامه‌هایی بود که، اگر پیش از کنگره نیز به مقصد احمدآباد ارسال‌می‌شد، اکنون دیگر برای برانگیختن دکتر مصدق علیه شورا به‌راه می‌افتاد. ◄

علی شاکری زند

◄رد نسبتی سخت ناروا به شاپور بختیار

درباره‌ی درخواست قتل خمینی از دولتهای بیگانه

● در روزهای گذشته در «گزارشی» از قول جزورالم پست ادعاشده بود که دکتر شاپور بختیار در زمان نخست‌وزیری از اسراییل و نیز از سه کشور غربی، از جمله فرانسه، خواسته‌بوده که خمینی را که در آنزمان در فرانسه بسرمی‌برده سربه‌نیست کند اما نه اسراییل و نه فرانسه انجام چنین عملی را نپذیرفته‌اند.◄

مریم صدریه

◄پاسخی به ادعای بی‌اساس و غیراخلاقی درباره دکتر شاپور بختیار

● ادعای شگفت‌انگیز و بی‌پایه‌ای مبنی بر اینکه دکتر شاپور بختیار از موساد درخواست کرده بوده تا آیت‌الله خمینی را در پاریس ترور کند، نه‌تنها دروغی آشکار و فاقد هرگونه مدرک معتبر است، بلکه توهینی بزرگ به شعور عمومی و شخصیتی است که تمام عمر خود را وقف دفاع از اصول اخلاقی، دموکراسی، و قانون‌گرایی کرد.◄

 نهضت مقاومت ملی ايران

بنیانگذار دکتر شاپور بختیار
National Movement of the Iranian Resistance
NAMIR

Founded by Shapour Bakhtiar

اطلاعیه‌ی

نهضت مقاومت ملی ایران

درباره‌ی

عدم‌برگذاری مراسم بزرگداشت دکتر شاپور بختیار

در روز ششم اوت و علت آن

 به اطلاع هموطنان گرامی می‌رسانیم، از آنجا که آرامگاه مونپارناس پاریس، به رغم پافشاری ما، با برگذاری مراسم بزرگداشت دکتر شاپور بختیار در روز ششم اوت در ساعات معمول همیشه ـ پانزده تا هفده‌وسی دقیقه ـ موافقت نکرده و ساعات نامناسب یازده تا یک‌وسی را اجازه داده، سازمان، به عنوان اعتراض از برگذاری مراسم امسال خودداری می کند. 

ایران هرگز نخواهدمرد

نهضت مقاومت ملی ایران

دوشنبه، ۱۳ مردادماه ۱۴۰۴

برابر ۴ اوت ۲۰۲۵

علی شاکری زند

برگهایی از زندگی سیاسی

دکتر شاپور بختیار

دفتر دوم

* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

◄بختیار یک شخص نیست؛ یک راه است؛ راه امروز و آینده‌ی ایران

بخش بیست وششم (د)

● نکته ی اخیر از همه‌ی نکات بالا گویاتر و مهمتر است. زیرا انسانی وارسته چون دکتر سحابی، که فارغ از مسائل سیاسی در وارستگی او شکی روا‌نبود، احساس برتری نهضت آزادی و رسالتی خاص‌تر برای آن در امر مبارزه، و کمبود جبهه ملی در این زمینه را، هرچند به‌طور ضمنی، اما به‌لحنی صادقانه بر زبان می‌آورد. و در این سخن است که انگیزه‌ی اصلی تأسیس نهضت آزادی، که البته خود را به آن ایدئولوژی که در ابتدای این نوشته به آن اشاره‌شد مستظهر‌می‌داند، بیش از تمام بحث‌های دیگر آشکار‌می‌شود. ◄

علی شاکری زند

◄واکنش‌ها به بیانیه‌ی موسوی

● در واکنش‌های انتقادی به بیانیه ی موسوی درباره‌ی یک رفراندم همگان به دنبال فروع قضیه رفته‌اند: امکان‌پذیر‌نبودن چنین رفراندمی، شخصیت و سوابق موسوی، تناقض چنین اقدامی با برخی از اصول قانون اساسی رژیم.

آنچه در همه‌ی این واکنش ها دیده نشده یا نادیده گرفته‌شده عدم مشروعیت ملی و دموکراتیک اصل رژیم از نخستین روز حکومت آن است. رژیمی که از ساعت اول به ضرب تیرباران‌های بیشمار، کشتارهای بی‌پایان و ارعاب مستتقرشده چگونه مشروعیت ملی و دموکراتیکی داشته که حال برای سلب آن رجوع به آرای عمومی ضروری باشد؟

◄

علی شاکری زند

برگهایی از زندگی سیاسی

دکتر شاپور بختیار

دفتر دوم

* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

◄بختیار یک شخص نیست؛ یک راه است؛ راه امروز و آینده‌ی ایران

بخش بیست وششم (ج)

● در سخنان پرسوز و بسیار ناصحانه‌ی دکتر صدیقی که با‌وجود کوتاه‌کردن آن قدری به‌‌تفصیل نقل‌شد می‌توان آزردگی شدید او را از این که عده‌ای در عین کمال حسن‌ِنیت، اما به‌دلیل این که برای خود امتیاز فکری خاص و حقانیت ویژه‌ای قائل‌اند که ما آن را در آغاز این نوشته هژمونیسم ایدئولوژیکی نامیدیم، بخوبی دریافت و دید که چگونه آن مرد فرزانه می‌کوشد تا با نهایت همدلی و به‌یاری عقل سرکردگان نهضت آزادی را که در ایراندوستی آنان و ارداتشان به مصدق تردیدی‌نداشت وادار‌سازد که آنان نیز، تعصبات فکری و گروهی و کِبرِ ایدئولوژیکی خود را کنار‌نهاده با یاران دیگر جبهه ملی یکرنگ باشند و یکدله عمل‌کنند.◄

علی شاکری زند

برگهایی از زندگی سیاسی

دکتر شاپور بختیار

دفتر دوم

* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

◄بختیار یک شخص نیست؛ یک راه است؛ راه امروز و آینده‌ی ایران

بخش بیست وششم (ب)

 ـ جلسه ی دهم کنگره و بحث

نحوه ی تصویب عضویت نهضت آزادی

● بدین دلایل، پس از اینکه در جلسه‌ی دهم کنگره، یعنی سه روز پس از آن سخنرانی، طی ماده‌ی واحده‌ای به امضاءِ سی تن از اعضاء پیشنهاد‌شد که موضوع عضویت نهضت آزادی در جبهه ملی، که بر طبق ماده‌ی ۳۰ اساسنامه تنها در صلاحیت شورای مرکزی بود، برای تصویب در کنگره در دستور کار آن قرار‌‌گیرد بحثی طولانی پیش آمد. زمانی که بحث هنوز به‌صورتِ نظامنامه‌ای، یعنی بر سر طرح یا عدم طرح موضوع بود دکتر صدیقی، ضمن تأکید بسیار بر علاقه و اعتقاد شخصی خود به شخص مهندس بازرگان و سه مؤسس اصلی دیگر نهضت آزادی، با استناد به اصل یادشده‌ی اساسنامه و اقامه‌ی براهین اساسنامه‌ای دقیقی با قرار‌گرفتن آن در دستور کار کنگره مخالفت‌کرد.◄

به یاد قهرمانان ملی ایران

به مناسبت قیام سرداران پایگاه شاهرخی و یاد جانباختگان فرصتی برای تجدید میثاق با ارزش‌های مشروطه و آرمان‌هایی که برای آزادی ملت خود فداکارانه به کار گرفتند بدست آمد. اسامی جانباختگان قیام پایکاه شاهرخی را یکبار دیگر منتشر میکنیم.

۱۸ تیر، سالگرد قیام سرداران ملی ارتش ایران

◄اسامی نظامیان و غیر نظامیان جانباخته

نام ۱۲۳ تن ازجانباختگان قیام ۱۸ تیرماه ۱۳۵۹

● سپھبد سعید مھدیون- سرتیپ خلبان آیت محققی- سرھنگ ھادی ایزدی- سرھنگ خلبان داریوش جلالی- سرھنگ چترباز محمـد رضا نادری- سرھنگ شھربانی غلامعلی وارسته پور- سرھنگ خسرو زرینه-سرھنگ خلیفه سلطانی- سرھنگ منوچھر صادقی- سرھنگ شھربانی سعیدامیری- سرھنگ حسین مصطفوی قزوینی- سرھنگ علی فاریا- سرھنگ احمدآزموده- سرھنگ نادر وحدتی پور.◄

یکصدویازدهمین سال تولد زنده یاد دکتر شاپور بختیار

● روز شنبه بیست و هشتم ژوئن ۲۰۱۴  نهضت مقاومت ملی ایران جلسه‌ی سخنرانی و بزرگداشتی با شرکت چند تن از مبارزان ملی، آقایان ایرج پزشکزاد، ناصر کاخساز و علی شاکری زند برای بنیانگذار و رهبر خود دکتر شاپور بختیار در شهر کلن/آلمان برگذار کرد. ما در اینجا بخشهایی از سخنرانی ها را جهت آشنایی با زندگی سیاسی دکتر بختیار یکبار دیگر در اختیار هموطنان قرار میدهیم.

سخنرانی آقای ایرج پزشک‌زاد:       https://www.youtube.com/watch?v=fzzP2_qRCUU

سخنرانی آقای ناصر کاخساز:     https://youtu.be/q11JauRIqt4?si=VKX8hPhqllJEbLQB

سخنرانی آقای علی شاکری زند:      https://www.youtube.com/watch?v=ldx2DrJYFUM

خسرو خدیوی

◄نظریه جنگ عادلانه و منازعه ایران با اسرائیل-آمریکا

● درگیریهای نظامی ۱۲ روزه ای که با حملات غافلگیرکننده اسرائیل در ۲۳ خرداد ۱۴۰۴ به ایران آغاز و با بمباران تاسیسات برنامه هسته ای ایران توسط آمریکا به اوج خود رسید و سپس با اعلام آتش بس غیر منتظره از سوی ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، در ۳ تیرماه متوقف شد، جامعه ما را در بهت و حیرت فرو برده است. بسیاری از بی دفاعی کشور در برابر تهاجم خارجی دچار خشم و نا امیدی و سرگشتگی شده و گروه هایی از مردم نیز این حوادث را مقدمه زوال و سقوط رژیم جمهوری اسلامی دیده خود را برای دوران پسا جمهوری اسلامی مهیا میکنند. ◄

عطا محامد

گزارش

◄نفوذ موساد در ایران:

شکست اطلاعاتی جمهوری اسلامی چگونه رقم خورد؟

● «جا دارد همه مسوولان جمهوری اسلامی برای جان خودشان نگران باشند.» این هشدار «علی یونسی»، وزیر پیشین اطلاعات ایران، در تیرماه ۱۴۰۰ بود؛ جمله‌ای کم‌سابقه که عمق نفوذ دشمن را به ساختارهای امنیتی جمهوری اسلامی آشکار می‌کرد. حالا، بعد از ۱۲ روز جنگ و حمله به فرماندهان سپاه در قلب ایران، یکی از سوال‌های مهم این است که «چگونه دشمن تا این اندازه نفوذ کرد؟»◄

نسیم سلطان‌‏بیگی

◄وضعیت روانی جامعه در روزهای پس از آتش‌‏بس

● آویشن از همان شبی که جنگ شروع شد از حرف‌زدن افتاد. یک هفته از آتش‌بس می‌گذرد اما همچنان آویشن ۹ ساله نتوانسته حرف بزند. برسام سه‌ساله شب‌ها پتو را روی سرش می‌کشد، دیگر تنهایی نمی‌خوابد و روزها، از صدای اذان می‌ترسد و از دویدن پسربچه همسایه در طبقه بالا. سهیلای ۴۰ ساله نمی‌تواند تصویری از آینده در ذهن‌اش بسازد چون «ممکن است همه‌چیز خراب شود».◄

علی شاکری زند

برگهایی از زندگی سیاسی

دکتر شاپور بختیار

دفتر دوم

* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * **

◄بختیار یک شخص نیست؛ یک راه است؛ راه امروز و آینده‌ی ایران

بخش بیست وششم (الف)

 ـ بختیار: خطر انفجار جبهه ملی

● خطر انفجار درونی که، خواهیم دید، دکتر بختیار در سخنرانی خود در کنگره‌ی جبهه ملی علیه آن به جبهه ملی هشدار‌داده‌بود کاملاً فرضی نبود. باید دانست که از همان دوران تدارک کنگره میان برخی از عناصر با شورای مرکزی اختلافاتی وجود داشت که در صورت ادامه‌ی آنها چنین خطری می‌توانست جدی‌شود و دست‌هایی هم درکار‌ بود که به آن دامن می‌زد. نهضت آزادی ده ماه پس از اعلام رسمی تجدید فعالیت جبهه ملی و هشت ماه پیش از این کنگره اعلام موجودیت کرده بود و چگونگی همکاری آن با جبهه ملی یکی از مسائل را تشکیل می داد. ◄

سپیده حجامی

◄ضحاکِ زمانه و کوه دماوند

● خامنه‌ای امروز در غاری در اعماق زمین، زیر کوه‌های ایران پنهان شده است؛ نمی‌تواند میان مردم بیاید، نمی‌تواند حتی نفَس بکشد. او، چونان ضحاکِ شاهنامه، از وحشت فریاد خیزش‌ها، به ژرفای زمین پناه برده. نه به‌خواست خود، که به تقدیر تاریخ.

در شاهنامه، آن‌گاه که فریدون با ضحاک می‌جنگد، او را نمی‌کشد. به فرمان سروش آسمانی، او را به کوه دماوند می‌برد:

بیامد هم آن‌گه خجسته سروش

به خوبی یکی راز گفتش به گوش

که این بسته را تا دماوند کوه

ببر همچنان تازیان بی‌گروه

◄

دکتر محمـدرضا خوبروی پاک

◄خوابِ آشفتهِ ملّت‌سازی

● تاریخ برآمدن ملّت‌ها و دولت‌های مدرن پیشینه تاریخی مفصّلی دارد که مختصری از آن به عنوان دیباچهِ این نوشته آورده می‌شود و سپس به تاریخچه ملّت‌سازی و آشفتگی آن در عرصه بین‌المللی خواهم پرداخت:

در همه کشورهای تاریخی، ملت،  موسس دولت بود که به تدریج با استفاده از آگاهی مردم و با نهادهای وحدت یافته از احساس ملّی و احترام به قوانین پا به عرصه گذاشت. در دولت‌های نوپا ـ مانند کشورهائی که پس از جنگ جهانی یکّم و دوّم و یا پس از استعمار زدائی پا به گستره بین‌المللی نهادند؛ دشواری اساسی از آنجا برمی‌خیزد که دولت‌ها – به ویژه دولت‌های بزرگ – می‌خواسته و یا می‌خواهند ملتی را بنیان نهند (Burdeau G. , 1980,, ص. ۳۷) و یا به تعبیری دیگر به «ملت‌سازی» بپردازند.◄

علی شاکری زند

برگهایی از زندگی سیاسی

دکتر شاپور بختیار

دفتر دوم

* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

◄بختیار یک شخص نیست؛ یک راه است؛ راه امروز و آینده‌ی ایران

بخش بیست وپنجم (ب)

 ـ نهضت آزادی و پیشاتاریخ آن

● نهضت آزادی ایران، که بیش از همه تحت تأثیر شخصیت قوی مهندس بازرگان به‌وجود آمد، ریشه در فعالیت های دینی، ایدئولوژیکی او و همفکرانش در دوران پیش از ملی شدن نفت داشت، که بیشتر به‌شکل انجمنهای اسلامی و انتشارات دینی و به‌دور از فعالیت سیاسی، تظاهر می کرد.◄

علی شاکری زند

نیرنگ در تاریخ:

◄اخراج نخست وزیر «نامطلوب»!

بخش ششم-ج

خلاصی از «شرِّ» مصدق!

● عليرغم ماهها مذاکرات محرمانه میان بریتانیا و پادشاه برای سرنگون کردن مصدق، وی حادثه استعفای خود را تبدیل به یك پیروزی بزرگ کرده بود. همان مجلسی که ۴۰ نماینده آن پنج روز قبل از نخست وزیری قوام پشتیبانی کرده بود در تاریخ ۲۲ ژوئیه با اکثریت قاطعی دوباره مصدق را به نخستوزیری برگزید. این تغییر جهت تند از روى يك واقعیت انکار ناپذیر پرده برداشت به این معنا که در ایران منبع واقعی قدرت افکار عمومی است. بریتانیا در ایجاد مجلسی که اکثریت اعضای آنرا مزدوران خودش تشکیل دهند موفق شده بود، اما به این توفیق دست نیافت که در چشم مردم ایران از اعتبار و حیثیت مصدق بکاهد.◄

علی شاکری زند

برگهایی از زندگی سیاسی

دکتر شاپور بختیار

دفتر دوم

* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

◄بختیار یک شخص نیست؛ یک راه است؛ راه امروز و آینده‌ی ایران

بخش بیست وپنجم (الف)

 ـ بختیار، بازرگان و توتالیتاریسم

● در این بخش نوشته‌ی حاضر هدف همچنین روشن‌ساختن نقش زیان‌بخش سازمان‌های سیاسی ایدئولوژیکی هژمونیست در ایران معاصر و بطور اخص نقش نهضت آزادی ایران و بنیانگذار ان است، از این جهت که این سازمان به‌دلیل انتساب آن به نهضت ملی ـ مصدقی می‌توانست بیش از سازمان‌هایی چون حزب توده تأثیرات مثبت یا منفی بر زندگی داخلی آن داشته‌باشد. این نوشته در عین حال هم اصولی و نظری است و هم تاریخی، بدین معنی که در آن همراه با نقش افراد معین جایگاه ایدئولوژی‌ها و سازمان‌هایی که بدانها تجسم می‌بخشند نیزمورد نظر است. ◄

پرویز داورپناه

◄منیر طه، نویسنده و اولین زن ترانه سرای ایران درگذشت

باز نشر مصاحبه ۸ مارس ۲۰۰۹ با خانم منیر طه 

● منیر طه چهارشنبه ۱۰ اردیبهشت برابر۳۰ آوریل در ونکوور کانادا درگذشت. علاقمندان ترانه‌های اصیل ایرانی منیر را بیشتر با سرودن تصنیف «عاشقی شیدا» با صدای غلامحسین بنان و محمـدرضا شجریان به خوبی به یاد دارند.◄

استودیو پات

نرگس محمـدی در گفتگو با حسین رزاق

◄گفت‌وگو لازمه‌ی مبارزه برای گذار از جمهوری اسلامی

● ما در شرایطی هستیم که هیچکس از شرایط فعلی راضی نیست، نه تنها راضی نیست، بلکه تمام ابعاد زندگی خو و تمام ابعاد اجتماع‌ را در خطر می‌بیند. در این شرایط ما از گذار از جمهوری اسلامی حرف میزنیم. اگر ۲۰ سال پیش درباره گذار از جمهوری اسلامی حرف میزدید، احتمالا الزامات دیگری داشتید، کنش‌ها متاثر از شرایط است، حتی شرایط فعلی ما متاثر از شرایط جهانی است، اینها را نمی‌شود از هم تفکیک کرد. در این اتمسفر، در این شرایط ما از گذار از جمهوری اسلامی حرف میزنیم.◄

پیام دکتر شاپور بختیار

به مناسبت اول ماه می

◄روز جهانی کارگر

● برگذاری جشن اول ماه مه بدان جهت است که بر خدمت یکی از ارکان مهم جامعه یعنی کارگر تولید کننده ارج گزارده شود و از این نیروی عظیم که همه قوای خود را برای پیشبرد و تقویت بنیه اقتصادی جامعه به کار می گیرد تجلیل به عمل آید. کمتر کسی مثل من که سالیان دراز از عمر خود را دست کم میان کارگران ایرانی گذرانده ام و در حد توان خویش با استعانت روان شاد دکتر ﻤﺣﻤ۔د مصدق بنیانگذار تامین اجتماعی در ایران زمینه های بهتر زیستن را جهت کارگران و خانواده آنان پی افکنده ام می تواند تلخی چنین روزی را که میلیونها کارگر ایرانی بیکارو سرگردان هستند درک کند.◄

اتابک فتح‌اله‌زاده

◄سرنوشت پدر و پسر

● حسین جزنی ، پدر بیژن جزنی، افسر ژاندارمری بود. هنگامی که ایران در جنگ جهانی دوم توسط ارتش سرخ اشغال شد، سازمان‌های اطلاعاتی مختلف شوروی به طور گسترده و با خیالی راحت از شیوه‌های خاص خود برای دسترسی به هر کس که نیاز داشتند، استفاده می‌کردند. بنا به روایت حسن نظری و دیگر افسران حزب توده ایران، حسین جزنی توسط کامبخش به ماموران شوروی وصل شد. ◄

علی شاکری زند

برگهایی از زندگی سیاسی

دکتر شاپور بختیار

* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *  * *

◄بختیار یک شخص نیست؛ یک راه است؛ راه امروز و آینده‌ی ایران

بخش بیست وچهارم (ج)

 ـ برخورد محمـدرضاشاه به روش مصدق

● پادشاه در سایه‌ی حکومت فردیِ سالهای ۴۰ دست به اصلاحات ارضی تقلیدی و نادرستی بنام «انقلاب سفید» زد، و غافل از نتایج ویرانگر آن در کتاب مأموریت من برای وطنم، ضمن حملات غیرمنصفانه به نخست‌وزیری که در احمدآباد زندانی و از امکان دفاع از خود محروم بود، از جمله نوشته‌بود : « ... وقتی به نخست‌وزیری رسید برنامه‌ای را که من برای تقسیم املاک سلطنتی بین روستائیان فقیر داشتم متوقف ساخت.◄

آرزو کریمی

گزارش

◄سند چشم انداز ۲۰ ساله؛

خیالات بربادرفته خامنه‌ای و زندگی تباه شده ایرانیان

● کشوری توسعه یافته با جایگاه نخست اقتصادی در منطقه، مشخصات ایرانی بود که رهبر جمهوری اسلامی در سال ۱۳۸۲ در فرمانی با عنوان «سند چشم انداز ۲۰ ساله جمهوری اسلامی ایران در افق ۱۴۰۴» به ابتکار «اکبر هاشمی رفسنجانی» برای امروز ایران  ترسیم کرده بود.◄

سایه رحیمی،

◄آرامگاه خیام؛

بازتاب روح نابغه نیشابور در سازه‌ای رازآلود

● در انتهای بلوار خیام در جنوب شرقی نیشابور، باغی سرسبز قرار دارد که در قلب آن، اندیشمندی از تبار ستاره‌شناسان، شاعران و ریاضی‌دانان برجسته جهان در خاک آرمیده است. آرامگاه خیام نه‌تنها از مهم‌ترین نمادهای فرهنگی و گردشگری نیشابور محسوب می‌شود، بلکه جلوه‌ای از شکوه اندیشه، معماری و هنر است؛ بنایی که هوشنگ سیحون، معمار برجسته و نامدار، با الهام از رازورمز هستی، سروده‌های خیام و دانش ستاره‌شناسی و ریاضی او، چنان خلق کرد که پژواک سه بعد وجودی این نابغه ایرانی باشد.◄

علی شاکری زند

نیرنگ در تاریخ:

 ◄اخراج نخست وزیر «نامطلوب»!

بخش ششم-ب

خلاصی از «شرِّ» مصدق!

● در بخش ششم، الف، دیدیم که چگونه برای جانشینی مصدق سرانجام سران انگلستان احمد قوام را در نظر گرفتند و با او به توافق رسیدند. حال لازم میدیدند که پادشاه را برای تغییر نخست‌وزیر راضی کنند. از اینرو بود که میدلتون کاردار سفارت در تهران «به وزارت خارجه توصیه کرد اگر آمریکا و انگلیس مشترکاً از شاه بخواهند و فشار قابل ملاحظه ای را هم بر او اعمال کنند، ممکن است شاه بر تردید خود در برکناری مصدق فائق آید. راس این توصیه را تأیید کرد و از ایدن خواست در ماه ژوئن سال ۱۹۵۲ که آچسن به لندن می آید موضوع را با وی در میان گذارد. او استدلال میکرد که «مصدق» سقوط نخواهد کرد مگر شاه فشار بیاورد و شاه هم در این راه فشار لازم را اعمال نخواهدکرد مگر اینکه از خارج خود زیر فشار قرار گیرد... و این فشار باید مشترکاً از طرف ما و آمریکا بر شاه واردآید... و ضمنا همراه با تهدید باشد. ◄

علی شاکری زند

برگهایی از زندگی سیاسی

دکتر شاپور بختیار

* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *  * *

◄بختیار یک شخص نیست؛ یک راه است؛ راه امروز و آینده‌ی ایران

بخش بیست وچهارم (ب)

برنامه ی دکتر علی امینی برای إصلاحات ارضی

● امینی اگر چه در این زمینه تجربه و دانش وسیع دکتر مصدق را نداشت اما از آنجا که او نیز خود نواده‌ی امین‌الدوله صدراعظم و فرزند خانم فخرالدوله، یکی از خانواده‌های بزرگ اشراف و زمینداران ایران بود و به چگونگی چرخه‌ی اقتصاد کشاورزی کشور اشراف زیادی داشت، نمی‌توانست هوادار بی‌گدار به آب زدن باشد و با اقدامی شتابزده در این قلمرو موافق نبود.◄

علی شاکری زند

نیرنگ در تاریخ:

اخراج نخست وزیر «نامطلوب»!

بخش ششم-الف

نخست وزیری قوام

● در بخش پنجم، الف، ب و ج دیدیم که از چه زمان و با چه سرسختی و پیگیری دولت انگلستان، و بیش از همه انتونی ایدن وزیر خارجه ی بعدی دولت محافظه کار، در صدد ساقطکردن دولت مصدق بودند. ضمنا یادآور شدیم که یکی از مساِیل موجود در این راه یافتن کسی بود که بتواند جانشین او شودـ چنین افرادی فراوان نبودند؛ کسانی که برای احراز چنین سمتی حاضر به خدمت به بیگانه و فداکردن منافع و مصالح عالی میهن خود باشند. ◄

نیکروز اعظمی

مغلطه‌ای در پسِ هیاهوی «انقلاب دزدیده شده»،

◄به بهانه رویداد شوم شورش ۲۲ بهمن ۵۷

● در هنگامه‌ای که یک رویداد به بند تفسیرهای مغرضانه کشیده می‌شود، واقعیت در میان غبارِ ادعا گم می‌گردد. و این‌چنین است که ادعای "انقلاب دزدیده شده" به میان می‌آید، بی‌آنکه پرسیده شود: از چه کسانی؟ از رهبران جبهه ملی که با شتابی بی‌مهابا، دست در دست خمینی نهادند و بر دولت ملی بختیار شوریدند؟ از چریک‌هایی که در آتش احساسات "انقلابی" می‌سوختند، بی‌آنکه چراغ دانشی در دست داشته باشند؟◄

نویسنده: : بئاتریس فین

تاریخ انتشار ۲۸ دسامبر ۲۰۲۴ در نیویورک تایمز

ترجمه: نامی کارخانه

◄سلاح‌های هسته‌ای واقعیت زندگی نیستند

● رها شدن از شر آنها نشدنی نیست و کوشش برای رها شدن می‌تواند به‌دست افراد عادی مانند من و شما انجام‌شود.

امروزه، به آسانی احساس ترس از خطر روزافزون جنگ هسته‌ای هر کسی را فرا می‌گیرد. روسیه پیوسته ترسایش(تهدید) هسته‌ای می‌کند؛ آمریکا در حال انجام یک برنامه‌ی مدرن‌سازی هسته‌ای در مقیاس بزرگ است؛ چین زرادخانه هسته‌ای خود را افزایش می‌دهد و تنش‌ها بین کشورهای داری جنگ افزار هسته‌ای در حال افزایش است.◄

علی شاکری زند

◄شاپور بختیار و توتالیتاریسم

گریزی به رساله ی دکترای او

● شاپور بختیار در سال ۱۹۴۵، یعنی چندماهی پس از خروج نیروهای آلمان نازی از خاک فرانسه، در دانشکده ی حقوق پاریس از رساله ی دکتری خود با عنوان «روابط قدرت و دین در جامعه های کهن» دفاع کرده بود. در ترجمه ی این رساله به فارسی، افزون بر همه ی مسائلی که در یک ترجمه از زبانی اروپایی به زبان ملی ما بدانها برمی خوریم و گذار از آنها در گرو احاطه ی مترجم به هر دو زبان و مهارت او در این کار است، با مشکل وجود اصطلاحات علمی نامأنوس برای خوانندگان ناآشنا با علوم اجتماعی، اعم از آنها که پیش از این در کتابهای این رشته ها به فارسی ترجمه شده اند یا نشده اند، و نامهای تاریخی و جغرافیایی خاصی که برای بیشتر فارسی زبانان شناخته شده نیستند نیز روبروییم. بدین سبب مترجم لازم دید که در پایان هر فصل توضیحاتی درباره ی این نوع اصطلاحات و اسامی خاص بگنجاند. ◄

نرگس محمـدی:

◄جنبش "زن، زندگی، آزادی" زنده است

● نرگس محمـدی، فعال حقوق بشر و زندانی سیاسی در ایران که سال گذشته میلادی برنده جایزه نوبل صلح شد، طی مرخصی کوتاه خود از زندان در گفتگو با نشریه اِل(ELLE) گفت: «مبارزه ما زندانیان سیاسی برای حفظ ظاهر عادی‌مان یک چالش است، چون که باید به بازجوها و شکنجه‌‌گران نشان دهیم که نمی‌توانند ما را بشکنند.»◄

علی شاکری زند

به مناسبت شانزدهم دیماه

◄ما نمی بایست سنگر قانون اساسی را رها می کردیم

● ما نمی بایست سنگر قانون اساسی را رها می کردیم. در تمام طول حیات نهضت ملی و جبهه ملی قانون اساسی مهمترین، بلکه تنها سنگر با ارزش و حیاتی آن نهضت و ملت ایران بوده است. دکتر مصدق چه در برابر سردار سپه که می خواست با تخطی از آن قانون پادشاه شود و چه در برابر زیاده خواهی های ﻣﺣﻣﺩرضاشاه که می خواست بجای سلطنت حکومت کند از آن سنگر دفاع کرد؛ هم برای حفظ منافع ملت و هم برای صیانت از خود سنگر. بعد از کودتا نیز این سنگر جایگاه استوار ملت و جبهه ملی بود و جبهه به مدت ۲۵ سال آن را در برابر حملات ﻣﺣﻣﺩ رضا شاه رها نکرد.◄

نویسنده: بن هابارد، فرناز فصیحی، کریستینا گلدباوم و هوایدا سعد

۲۴ دسامبر ۲۰۲۴

ترجمه: نامی کارخانه

◄روزهای پایانی یک دیکتاتور

بشار اسد با فروپاشی رژیمش، تحت پوشش شب از سوریه فرار کرد

● یک منبع داخلی گفت که بشار اسد به قدری مخفیانه کشورش را ترک کرد که برخی از دستیارانش چند ساعت پس از رفتن او در کاخ ماندند و منتظر سخنرانی بودند که هرگز انجام نشد. بعد از نیمه شب، خبر رسید که رئیس جمهور رفته است. آنها در وحشت فرار کردند و دروازه های کاخ را برای شورشیان که چند ساعت بعد حمله می‌کردند، بازگذاشتند.◄

مهندس حمید ذوالنور

◄ ۱۶آذر اولین تظاهرات یکپارچه دانشگاه تهران

(نگاهی به جنبش دانشجوئی سالهای ۱۳۳۹ تا ۱۳۴۲ خورشیدی در ایران*)

● از سال ۱۳۳۲ به بعد در هر سال تحصیلی، دانشجویان سال اوّل دانشکده فنی پس از دو ماه و نیم که از شروع کلاسها گذشته بود در صبح روز ۱۶ آذر با ورود به دانشکده با وضعی غیر عادی روبرو می‌شدند.

در این روز در سرسرای نسبتاً وسیع دانشکده فنی که در روزهای دیگر قبل از زنگ کلاسهای درسی معمولاً خالی و خلوت بود گروه انبوه دانشجویان را مشاهده می‌کردند که خاموش و در انتظاری نامعلوم بسر می‌برند.◄

کلینیک ترک بی‌حجابی

مانا نیستانی                                                            منبع: ایران وایر

◄خودکشی آیناز به خاطر تهدید به اخراج از مدرسه

● پنجشنبه ۱۷ آبان ماه جاری، شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان از خودکشی یک نوجوان به نام «آیناز کریمی» به دلیل فشارهای ناشی از برخورد تحقیرآمیز و سختگیرانه مدرسه‌اش در شهرستان کازرون واقع در استان فارس خبر داد. «اعتماد» پس از انتشار این خبر آن را از برادر آیناز، یکی از اقوام نزدیک خانواده، رییس آموزش و پرورش کازرون پیگیری کرده است.◄

◄ابطال انتخابات هیات مدیره کانون وکلای مرکز

سی‌وسومین دوره انتخابات هیات‌مدیره كانون وكلای مركز

از سوی دادگاه عالی انتظامی قضات باطل شد

● اعتماد- مهدی بیك اوغلی: ظهر روز گذشته بود كه خبر ابطال سی‌وسومین دوره انتخابات هیات‌ مدیره كانون وكلای مركز از سوی دادگاه عالی انتظامی قضات ابتدا در محافل حقوقی و پس از آن در فضای رسانه‌ای كشور منعكس شد. انتخاباتی كه در 19مهرماه با مشاركت دامنه وسیعی از فعالان حقوقی و وكلای كشور برگزار شد و با بیش از 5‌هزار رای ماخوذه نهایتا دكتر عیسی امینی را به عنوان فرد منتخب در راس هرم تصمیم‌ساز كانون نشاند.◄

گفتگوئی با گیدئون لوی، روزنامه نگار اسرائیلی، در سالگرد ۷ اکتبر ۲۰۲۳ و جنگ اسرائیل در غزه، کرانۀ باختری و لبنان

ترجمه ی: شیدا نبوی

گفتگوی اومانیته با گیدئون لوی،

◄روزنامه نگار اسرائیلی در سالگرد هفتم اکتبر ۲۰۲۳

گیدئون لوی: “اسرائیل انسانیت خود را از دست داده است”

● اومانیته- پیر باربانسی: گیدئون لِوی، از سال ۱۹۸۲ به یک وجدان بیدار در روزنامۀ هاآرتص تبدیل شده است. او به طور مداوم از سرزمین های اشغالی فلسطین بازدید می کند و در نوشته های خود، به عنوان یک ستون نویس معتبر، اشغال و آپارتاید را محکوم می کند. او که پدربزرگ و مادربزرگش در اردوگاه کار اجباری نازی ها جان خود را از دست داده اند، ترسی در انتقاد از سیاست های دولت اسرائیل ندارد.◄

سخنرانی زیر به قلم پروفسور اتین بالیبار (Etienne Balibar) استاد فلسفه‌ی دانشگاه‌های فرانسه و کشورهای دیگر جهان است که آن را برای کنفرانسی در ژوهانسبورگ که بدان دعوت شده‌بود، نوشته‌است. موضوع مورد بحث او اسرائیل ـ فلسطین، از دیدگاه رابطه‌ی تاریخی این دو واقعیت است، و بدین جهت او در این کنفرانس به نقش قدرت‌های دیگر منطقه و جهان مانند جمهوری اسلامی، مگر با ذکر نام خلیج فارس، وارد نمی‌شود. پروفسور اتین بالیبار چنانکه که خود نیز در کنفرانس اشاره میکند دارای تبار یهودی است.

نمیرآنلاین

◄نسل‌کشی در غزه و پیامدهای آن برای درگیری اسرائیل و فلسطین

پروفسور اتین بالیبار

● «حمله فیزیکی به اسرائیل در ۷ اکتبر با حمله ایدئولوژیک به مشروعیت اساسی اسرائیل به عنوان یک کشور همراه بوده است. گفتمان عمومی رادیکالیزه شده‌است و تفاوت‌های ظریف و پیچیدگی را تضعیف می‌کند و به نوبه خود جست‌و‌جوی رویکردهای سازنده برای مناقشه اسرائیل و فلسطین را تضعیف می‌کند.◄

علی شاکری زند

برگهایی از زندگی سیاسی

دکتر شاپور بختیار

* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *  * *

◄بختیار یک شخص نیست؛ یک راه است؛ راه امروز و آینده‌ی ایران

بخش بیست وچهارم (الف)

ضدانقلاب اسلامی

و بحث نادرست در مسأله‌ی ارضی

● در بخش پیش کوشیدیم تا نشان دهیم که معضل مسأله‌ی ارضی یا آنچه اینگونه می نامیدند از جمله در این بود که، افزون بر نتایج منفی ان برای خود کشاورزی می‌توانست سبب کوچ بی حساب و پیش‌بینی‌نشده‌ی کشاورزان ورشکسته به شهرها و افزایش ناموزون و آشفته‌ی جمعیت شهرها بصورتی گردد که جمعیت جدید به دلیل فقدان برنامه‌ی از پیش حساب‌شده تبدیل به نیرویی سرگردان و آشفته‌حال ـ آنچه هانا آرنت جامعه‌ی توده‌وار و بی‌فرهنگ می‌نامد ـ گردد که نیروهای ماجراجو ی باصطلاح «انقلابی»، چنانچه در زیر دنباله‌ی این بحث گرفته می‌شود، و در کشورهای دیگر دیده‌شده، ـ با پرکردن جای فرهنگ با ایدئولوژی!ـ آنان را وسیله‌ی تحقق اهداف شوم خود گردانند؛ توده‌هایی که اگر هرکس دیگری نیز در جای بختیار قرار می‌گرفت زبانش را نمی‌فهمیدند. ◄

گزارش تحلیلی هفته؛

دو سال پس از مهسا؛ جنبش ملّی همچنان پویاست

● عطش سرکوب جمهوری اسلامی همچنان با گذشت دو سال سیراب نشده و انتقامجویی از شهروندان معترض با زندان و آزار و تهدید آنها ادامه دارد. در آستانه‌ی دومین سالگرد اعتراضات، ۱۹ شهریورماه خبر درگذشت سارا دلدار که در شهر رشت بازداشت و با وجود ده‌ها ساچمه در بدن یک سال و نیم در زندان نگه داشته بود، بر اثر عفونت ناشی از ساچمه و جراحات دوران بازداشت منتشر شد. ◄

◄«زن‌ها اصلا ول‌کن نیستند»؛

ویژه‌نامه شارلی ابدو برای سالروز جان‌باختن مهسا امینی و اعتراضات ایرانیان

● هفته‌نامه فکاهی فرانسوی شارلی ابدو ویژه‌نامه‌ای را به مناسبت دومین سالروز جان باختن مهسا ژینا امینی و آغاز اعتراضات سراسری ایرانیان منتشر کرد. شارلی ابدو در این شماره به ویژه چپ‌گراهای فرانسه را به علت عدم حمایت همه‌جانبه از جنبش «زن‌، زندگی، آزادی» نکوهش کرده است.◄

علی شاکری زند

نیرنگ در تاریخ:

اخراج نخست وزیر «نامطلوب»!

بخش پنجم-ج

خلاصی از «شرِّ» مصدق!

◄آنتونی ایدن نخستین طراح کودتا علیه مصدق

● ادعای دولت بریتانیا در برابر آمریکا این بود که ادامه‌ی حکومت مصدق به منافع غرب لطمه می‌زند و نباید به او کمک کرد. رودریک سارل از وزارت خارجه می‌گفت ترس آمریکایی‌ها از گسترش فقر و شیوع کمونیسم است. ما باید آنها را قانع کنیم که ایران «یک جامعه‌ی کشاورزی عقب‌مانده که هشتاد در صد مردم آن زیر خط فقر، فقر به صورت بخورونمیر، زنده هستند، از لحاظ اقتصادی سقوط نمی‌کند، فقط "افت" می‌کند، و بدون تردید تعداد کسانی که در اثر گرسنگی می‌میرند بیش از حد معمول می‌شود... به عبارت روشنتر از نظر سارل هیچ اشکالی نداشت که برای انجام اهداف و مقاصد بریتانیا مردم ایران بیش از حد معمول از گرسنگی تلف شوند، و او این مسأله را کاملاً معقول می‌دانست که نظریاتش در این باره برای آمریکایی‌ها تشریح گردد.»◄

فرامرز داور

◄روسیه و احتمال تغییر مرز ایران؛

مشابه رفتار پوتین در مذاکرات خزر

● این گزارش به خطرات رفتار «ولادیمیر پوتین»، رییس جمهور روسیه در قطع شدن ارتباط زمینی ایران و ارمنستان و تغییر مرزهای شمالی ایران برای اولین‌بار از زمان سلسله قاجار و مشابهت عملکرد رهبر روسیه درباره مذاکرات دریای خزر و تاسیس گذرگاه «زنگزور» می پردازد. ◄

اطلاعیه ی

نهضت مقاومت ملی ایران

در سوگ دکتر محمود مصدق

● با دریغ و اندوه بسیار از درگذشت دکتر محمود مصدق نواده‌ی دکتر محمـد مصدق و فرزند دکتر غلامحسین مصدق در روز سه‌شنبه ۱۳ شهریورماه خبریافتیم.

او پزشک بیماریهای زنان و متخصص نازایی و در رشته‌ی خود از برجسته ترین متخصصان بود. وی بیمارانی را که در شرایط مالی ناهنجار بسرمی‌بردند به رایگان معالجه می‌کرد. ◄

علت توهین و فحاشی به دکتر مصدق را از زبان دکتر بختیار بشنویم

● جهت دیدن مصاحبه ی علی لیمونادی با دکتر بختیار اینجا کلیک کنید.◄

نمیرآنلاین: ما نوشته ی چرا کودتا بود؟ درباره ی کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ که سال گذشته منتشر شده بود را جهت آشنایی هم میهنان با تاریخ و وقایع مهم آنروز کشورمان یکبار دیگر منتشر میکنیم.

روح‌الله رحیم‌پور

◄چرا کودتا بود؟

● جای تعجب است که عاملان و برنامه ‌ریزان این فرآیند سرنگونی در آن‌ سوی آب‌ ها، یعنی دولت ‌های آمریکا و بریتانیا با صراحت تمام چه در زبان مقامات رسمی و چه در آیینه اسناد رسمی منتشره، بر عزم، توافق، برنامه ریزی و اجرای کودتا بر علیه دولت محمـد مصدق اذعان دارند و ما در داخل کشور، پس از این ‌همه آسیب و خسارت بابت دخالت ‌های بیگانگان در طول تاریخ ، قلم عفو بر کرده ناشایست آنان می‌ کشیم و با استفاده از مبانی حقوقی داخلی به این نتیجه می‌ رسیم که این یک کودتا نبوده بلکه یک عزل و نصب قانونی بر حسب قوانین جاری کشور بوده است.◄

مطلبی است کوتاه به قلم علی اکبر دهخدا در دوران بحرانی مجلس هفدهم شورای ملی که به کوشش ایرج افشار منتشر شده است. عینآ باز نشر می گردد.

◄«مشروحه ای دربارۀ حکومت دکتر مصدق»، علی اکبر دهخدا

نهضت را کسی به وجود نیاورده،

نهضت خود به وجود آمده‌است و سیر خود را خواهد کرد.

● «در این موقع که وطن عزیز ما لحظات بحرانی عظیمی را طی می کند، وظیفۀ هر فرد است که آن‌ چه را به خیر و صلاح مملکت می داند بیان کند و هم‌ وطنان خود را به جریانات روز و سیاست های مخرب اجانب متوجه سازد. به همین علت نگارندۀ این سطور که عمری از نزدیک ناظر جریان های وقت بوده و همیشه هدفی در دورۀ زندگانی طولانی خود جز استقلال و آزادی مملکت و ترقی و تعالی ملت نداشته، چنین احساس کرد که در این موقع خطیر باید از اظهار نظر خودداری نکند، مبادا در آینده پیش وجدان خود شرمسار شود.◄