نشریۀ اینترنتی نهضت مقاومت ملی ایران

N A M I R

صفحه نخست ◄

۶ ژانویه ۲۰۱۳

روزشمار دولت بختیار

جمعه بیست و دوم دی ماه ۱۳۵۷

سعيد بشيرتاش

روزشمار يك انقلاب، كارى است كه چهار سال پيش [۲۰۰۹] به صورت مشترك با ابراهيم نبوى انجام دادم. روال كار اين بود كه دوره هايى از اين مجموعه را ابراهيم نبوى انجام مى داد و دوره هايى را نيز من. يكى از دوره هايى را كه من نوشتم، از ١٦ دى تا ٢٢ بهمن و مقارن با دوران نخست وزيرى شاپور بختيار است. در اينجا مى توانيد اين روزشمار را بخوانيد.

سفیر آمریکا از شاه خواست ایران را ترک کند

به نوشته سایروس ونس وزیر خارجه آمریکا » در پی تصمیماتی که کاخ سفید دو روز پیش گرفت، امروز سالیوان به دیدار با شاه رفت تا نظر دولت آمریکا برای خروج هر چه سریعتر از کشور و تشکیل شورای سلطنتی را به وی ابلاغ کند.» به گفته سالیوان، به وی اجازه داده شده است که شاه را از طرف رییس جمهور آمریکا دعوت کند و در ضمن برنامه سفر و تعداد همراهان او را سوال کرده به واشنگتن اطلاع دهد. دولت آمریکا گمان می کرد که نه تنها با پناه دادن شاه مود خشم و غضب واقع نخواهد شد، بلکه برعکس چون موجبات تسریع خروج شاه را از ایران فراهم کرده اند امتیازی هم از دید آیت الله خمینی به دست می آورد.

شاه در مورد این دیدار در خاطراتش گفت » سالیوان و هایزر که به همراه وی در این دیدار حضور داشت به مطلب دیگری غیر از روز و ساعت عزیمت او از ایران علاقه ای نداشتند.» اما سالیوان گفت » در واقع این خود شاه بود که بیشتر به موضوع مسافرت خود علاقه داشت و از گفتگو در باره مسایل دیگر طفره می رفت.» به گفته سالیوان، علت حضور ژنرال هایزر در این دیدار این بود که او می خواست با تاکید بر لزوم حفظ یکپارچگی ارتش پس از خروج شاه، او را به تفویض اختیارات خود به بختیار ترغیب نماید، ولی شاه جواب مشخصی به این درخواست نداد و هایزر نتیجه ای را که می خواست از این دیدار به دست نیاورد.

درخواست قره باغی از شاه برای ماندن در کشور

امروز شاه، ارتشبد قره باغی را که دو روز پیش از نخست وزیری بختیار به ریاست ستاد ارتش منصوب کرده بود، پس از پایان دیدار با سفیر آمریکا و ژنرال هایزر به حضور پذیرفت. این اولین دیدار قره باغی به عنوان رییس ستاد با شاه بود. برای این دیدار به مدت دو روز گزارشی از وضعیت ارتش و تعداد فراری ها تهیه کرده بود، تا بر اساس داده های آن بتواند شاه را از فکر مسافرت منصرف نماید.

وی پس از تشکر به خاطر مسئولیتی که شاه بر عهده وی گذاشته با ارائه گزارش وضعیت ارتش به وی گفت: » اگر اعلیحضرت تشریف ببرید وضع ارتش از این هم بدتر خواهد شد.» به مجرد اینکه حرف رییس ستاد ارتش به پایان می رسد شاه می گوید: » چه می گویید؟ الآن سالیوان و هایزر اینجا بودند و روز و ساعت خروجم را می خواستند.» قره باغی بعد ها نوشت » می خواستم به عرض برساند که به آنها چه مربوط است ولی جواب شاه آنقدر تند بود که دیگر چیزی نگفتم.» وقتی شاه احساس تعجب را در قیافه قره باغی می بیند می گوید: » حالا ببینیم چطور می شود» و صحبت را عوض می کند.

آیت الله خمینی تشکیل شورای انقلاب وبرنامه انتقال قدرت را اعلام کرد

آیت الله خمینی با صدور پیامی ضمن اعلام تشکیل شورای انقلاب اسلامی برنامه های خود برای انتقال قدرت از رژیم پادشاهی مشروطه به جمهوری اسلامی را اعلام کرد. آیت الله در این پیام که تاریخ هجری قمری ١٣ صفر ١٣٩٩ را داشت، رئوس برنامه های سیاسی خود را به شرح زیر اعلام کرد:

خمینی« بر حسب حق شرعی و بر اساس رای اعتماد اکثریت قاطع مردم ایران که نسبت به اینجانب ابراز شده است در جهت تحقق اهداف اسلامی ملت، شورایی به نام شورای انقلاب اسلامی مرکب از افراد با صلاحیت و مسلمان و متعهد و مورد وثوق موقتن تعیین شده و شروع به کار خواهند کرد. اعضای این شورا در اولین فرصت مناسب معرفی خواهند شد. این شورا موظف به انجام امور معین و مشخصی شده است، از آن جمله ماموریت دارد تا شرایط تاسیس دولت انتقالی را مورد بررسی و مطالعه قرار داده و مقدمات اولیه آن را فراهم سازد. دولت موقت در اولین فرصت که مناسب و صلاح دانسته شود به ملت معرفی و شروع به کار خواهند نمود. دولت جدید موظف به انجام مراتب زیر است:

١ ـ تشکیل مجلس موسسان از منتخبین مردم به منظور تصویب قانون اساسی جدید جمهوری اسلامی

٢ ـ انجام انتخابات بر اساس مصوبات مجلس موسسان و قانون اساسی جدید

٣ ـ انتقال قدرت به منتخبین جدید»

در ادامه این پیام آ مده است: » دولت کنونی که منصوب شاه مخلوع و مجلسین غیر قانونی می باشد هرگز مورد قبول مردم نخواهد بود و همکاری با این دولت غاصب به هر شکل و به هر نحوی شرعن حرام و قانونن جرم است.» آیت الله خمینی در بخش دیگری از این پیام ارتشیان را مخاطب قرار داده است: » احتمال این هست که شاه خائن که روزهای رفتن او نزدیک است به حیله جدیدی دست بزند که آن کودتای نظامی است، که کرارا توضیح داده ام که این آخرین حربه اوست. ولیکن او خود می داند که در ارتش به جز تنی چند سرسپرده و خونخوار که از قرار مذکور در پست های مهم مستقر شده اند بقیه جناح های شریف ارتش به این سرسپردگان اجازه نخواهند داد تا دست به چنین جنایتی که مخالف با ملیت و مسلمانی آنان است بزنند». آیت الله خمینی تاکید کرد:» حساب این چند نفر ارتشی خونخوار معلوم و از حساب ارتش ایران جداست. ارتش از ملت است و ملت از ارتش. با رفتن شاه خللی بر آن وارد نخواهد شد.»

شاه ایران تمامی اموال خود در ایران و بنیاد پهلوی را به دولت بخشید

به گفته شاپور بختیار، نخست وزیر، شاه ایران پس از معارفه اعضای کابینه در روز شانزدهم دی از شاپور بختیار خواسته بود که چند لحظه ای بیشتر بماند تا در باره بنیاد پهلوی صحبت کند. شاه در این دیدار گفت که بنیاد پهلوی را به دولت واگذار می کند. وی همچنین اعلام کرد که قصد دارد تمامی اموال خانواده خود در ایران را نیز به دولت واگذار نماید. چون این پیشنهاد از طرف خود پادشاه بود، بختیار بلافاصله آن را پذیرفت و رییس پیشین دیوانعالی کشور را برای رسیدگی به این پرونده پیشنهاد کرد. بدین ترتیب محمد رضا شاه طی فرمانی اموال خانواده خود را به بنیاد پهلوی بخشید و بنیاد پهلوی را نیز به دولت ایران واگذار کرد. روزنامه اطلاعات جمع این دارایی ها را بیش از ٢٠٠ میلیون دلار تخمین زده است.

ژنرال هایزر به فرماندهان ارتش: کودتا نکنید

به نوشته برژینسکی، «هر چه تاریخ حرکت شاه از ایران نزدیکتر می شود، گزارشهای هایزر از اضطراب و بی قراری در ارتش ایران و تمایل بعضی از فرماندهان نظامی برای اقدام به کودتا هنگام عزیمت شاه حکایت می کند. هایزر در گزارشهای خود تاکید می کند که او در اجرای ماموریت خود فرماندهان نظامی را به حمایت از بختیار و دادن شانس و فرصت بیشتری به او برای اعمال حاکمیت تشویق می کند.»

به گفته رابرت دریفوس، ژنرال هایزر به فرماندهان ارتش گفته بود که صرفنظر از اینکه چه اتفاقی بیافتد نباید علیه آیت الله خمینی وارد عمل شوند. » اگر آنها کودتا بکنند ارتش آمریکا با آنها قطع رابطه خواهد کرد، لوازم به آنها نخواهد داد و قلم پای آنها را خواهد شکست.» هایزر در عوض به نظامیان اطمینان داد که » اگر دولت بختیار به جایی برسد که نتواند جلوی انقلابیون را بگیرد در آن صورت دولت آمریکا از کودتای نظامی حمایت خواهد کرد.»

ارتشبد قره باغی در خاطراتش گفت » هایزر از وی خواسته است که با مهندس بازرگان و آیت الله بهشتی دیدار و گفتگو کند.» به همین منظور هایزر شماره تلفن ناصر میناچی از اقوام دکتر یزدی و یکی از مسئولین حسینیه ارشاد را به ارتشبد قره باغی داد.

هادی خرسندی: اشتباه لپی بختیار

هادی خرسندی طنزنویس، در طنز روز ٢١ دی ماه ١٣٥٧ خود در روزنامه اطلاعات با عنوان «اشتباه لپی» نوشت.

«به گزارش رادیو ایران آقای شاپور بختیار نخست وزیر محبوب ایران در مصاحبه با خبرنگار روزنامه تایمز مالی انگلستان، برای مبارزه با فساد دو ماه مهلت خواسته است. هنوز معلوم نیست که آقای نخست وزیر این دو ماه را از شخص خبرنگار تقاضا کرده است یا منظورش سردبیر روزنامه تایمز مالی بوده است.

بهرحال این اولین باری است که یک نخست وزیر ملی! به این صراحت از یک خبرنگار خارجی مهلت خواسته است. گفته می شود اگر روزنامه تایمز مالی با دادن چنین مهلتی موافقت نکند، نخست وزیر ایران مجبور به استعفا خواهد بود.

ناظران سیاسی می گویند که ژست اخیر نخست وزیر ایران نشانه دستپاچگی ایشان است و احتمال می رود که موقتا سوراخ دعا را گم کرده باشند، زیرا که معمولا اینجور نخست وزیرها باید از خبرنگاران آمریکایی تقاضای مهلت کنند، نه از خبرنگار تایمز مالی لندن.»

منبع: سرزمین من

یادداشتهای دکتر سعید بشیرتاش

◄ روزشمار دولت بختیار – شنبه بیست و سوم دی ماه ۱۳۵۷

◄ روزشمار دولت بختیار – پنج شنبه بیست و یکم دی ماه ۱۳۵۷

_______________________________________________________________

مقالات منتشر شده الزاما نقطه نظر، بيانگر سياست و اهداف نشریۀ اینترنتی نهضت مقاومت ملی ایران نميباشند.

حق ويرايش اخبار و مقالات ارسالی برای هیئت تحریریۀ نشریه محفوظ است.

صفحه نخست ◄